Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal over vloggers, vertrouwen en gangsterrap.
Het spreekwoord ‘Wie schrijft die blijft’ heeft er een variant bijgekregen: ‘Wie vlogt, die blijft’. Debet daaraan zijn de sociale media en nieuwe technologieën. Soms is het posten van een vlog als het gooien van een boemerang die terugkomt bij degenen die ‘m weggooit. De een verwacht dat ook, de ander schrikt als die boemerang plots voor zijn of haar gezicht verschijnt en dat is meestal op een mobieltje.
Als twee mensen discussiëren, worden argumenten uitgewisseld. Hoe groter de groep, des te meer meningen. Een vlogger zoekt echter geen discussie, maar aandacht. Hoe meer volgers des te beter. En met een spraakmakende vlog op YouTube kan je veel mensen bereiken. De meeste vloggers zijn ijdel en hopen dat hun vlog zoveel kijkers genereert dat ze op straat herkend worden en dat ze via advertenties het nodige eraan kunnen verdienen.
Laten we zeggen dat iedereen die Pokémon-Go kan spelen kan vloggen. Dat zijn voornamelijk jongeren en een geringer aantal ouderen. Onder diezelfde groep vind je de vlogvolgers. Wie volgt wie? Je vindt een vlogger leuk (misschien een beroemdheid) of je vindt de inhoud van de vlogs interessant of leuk. Het volgen van een vlogger lijkt ongeveer net zo te gaan als het kiezen van een traditioneel medium. Je bent het eens met de verkondigde opinies en de behandelde onderwerpen spreken je aan. Je vertrouwt het medium en je bent bereid ervoor te betalen, in tegenstelling tot een vlog die je gratis van het internet haalt.
Zijn vloggers te vertrouwen? Hebben ze een redactiestatuut, waarin staat dat de adverteerders geen invloed hebben op de redactionele inhoud en dat er sprake moet zijn van wederhoor? Ik ken er geen. Er zijn vloggers die hun grote bekendheid juist te danken hebben aan steun van adverteerders, of omdat de traditionele media ineens aandacht aan hen besteedden. Dat zette dan een vliegwiel in gang, waardoor de vlogger nog meer naam kreeg.
Het is als het succes van gangsterrappers. De aantrekkelijke muzikale saus van hun teksten zorgde ook voor luisteraars buiten hun doelgroep. In de jaren negentig sloten grote muziekmaatschappijen distributiecontracten met labels als Death Row Records van artiesten als Tupac Shakur en Snoop Doggy Dogg, ondanks dat hun teksten zeer opruiend waren. Zij brachten tenslotte geld in het laatje.
Als je hun video’s vergelijkt met de vlogs van de 19-jarige Zaandamse vlogger Ismail Ilgun, dan is Ismail een heilig boontje.
