CDA en SP hebben allebei drie uur spreektijd aangevraagd voor het debat over het afschaffen van de basisbeurs. De andere fracties denken genoeg te hebben aan een kwartiertje en de Partij voor de Dieren kan het af met vier minuten.
Na jarenlange discussies is het zover: vandaag debatteert de Tweede Kamer over het ‘studievoorschot’, dat een einde maakt aan de basisbeurs. Studeren wordt volgend jaar duizenden euro’s duurder. Oud-studenten kunnen tegen lage rente een lening afsluiten. Het aflossen van hun studieschuld mogen ze over 35 jaar uitsmeren.
Het debat is de afgelopen maanden erg verhit geraakt. Politieke trucs worden niet meer geschuwd. De voorstanders drukken in een zeer hoog tempo het wetsvoorstel erdoor, terwijl de tegenstanders nauwelijks moeite doen hun vertragingstactiek te verhullen.
Amerikaanse toestanden
Als de schijn niet bedriegt, gaan zich vandaag ronduit Amerikaanse toestanden afspelen in de Tweede Kamer. CDA en SP willen ieder drie uur over het wetsvoorstel praten. Misschien hopen ze dat het debat dan tussentijds moet worden onderbroken.
De truc van het urenlang spreken is overgewaaid uit de Verenigde Staten en staat daar bekend als ‘filibusteren’. Partijen proberen een wetsvoorstel tegen te houden door er eindeloos over te spreken. Zolang het debat duurt, kan er immers niet over de wet worden gestemd.
In Nederland is het ook wel eens eerder geprobeerd. SP en PVV vroegen twee jaar geleden erg veel spreektijd aan om de verhoging van het eigen risico in de zorg tegen te houden. Dat is toen niet gelukt. De PVV volstaat dit keer met tien minuten spreektijd over het studievoorschot.
Verzachten
Het is ook de vraag waar de Kamer het eigenlijk over wil hebben. Alle argumenten zijn al uitgewisseld, alle standpunten zijn al bekend. De ingediende amendementen zijn ook voorspelbaar: de oppositie wil het leenstelsel verzachten, terwijl het kabinet en steunpartijen D66 en GroenLinks daar weinig voor voelen.
Alleen voor gehandicapte studenten zit er misschien nog iets in het vat. Daarover heeft ook D66 vragen gesteld en de PvdA wilde best luisteren naar de zorgen die er leven. Misschien krijgen deze studenten een ruimere tegemoetkoming dan het wetsvoorstel voorziet, maar dat blijft afwachten. De kern van de plannen zal niet meer veranderen.
Eerste Kamer
Ook in de Eerste Kamer niet. Het kabinet heeft afspraken gemaakt met D66 en GroenLinks omdat er dan een meerderheid ontstaat in de senaat. Regeringspartijen VVD en PvdA kunnen het daar niet alleen af.
De Tweede Kamer begint vandaag aan het debat over het leenstelsel. Morgenavond reageert de minister en dinsdag volgt de stemming.
