Columns

De hypocrisie van het leenstelsel

Youssra
Youssra Oulad Messaoud - foto: Kees Rutten

Iedere veertien dagen een column van Journalistiek-studente Youssra Oulad Messaoud. 

Op 8 oktober maakte Groenlinks bekend dat de partij jaarlijks 2,2 miljard euro vrij wil maken voor een gift van 10.000 euro aan achttienjarigen. Online raakten 18-plussers al snel in rep en roer en klonk er veel verontwaardiging vanuit de oudere generaties.

Het argument wat veel voorbijkwam, was dat jongeren niet zouden kunnen omgaan met zoveel geld. Wat in eerste instantie vrij logisch klinkt als je spreekt van zo’n groot geldbedrag. Tot ik wat verder nadacht en me realiseerde dat mijn generatie gebruik maakt van het leenstelsel. Het is voor de hand liggend om dan te spreken van ‘het terugkeren van de basisbeurs,’ zoals verschillende partijen aanmoedigen. Want hoe kan er wel van jongeren worden verwacht dat zij op achttienjarige leeftijd een lening kunnen afsluiten en goed om kunnen gaan met het geleende bedrag?

Er is bij oudere generaties vrijwel geen besef van de situatie waarin jongeren momenteel verkeren. Er wordt weinig gesproken over de manieren waarop dit bedrag een positieve bijdrage zou kunnen leveren en hoe onze situatie anders is dan voorgaande generaties. De nationale studieschuld is volgens het CBS sinds 2015 ieder jaar toegenomen. Ook hebben studenten met geboortejaar 2000 op hun achttiende een studieschuld van 2,7 duizend euro opgebouwd.

Het is sinds de komst van het leenstelsel vrijwel onmogelijk om als starter of student een woning te kopen of überhaupt te vinden. Ook is de werkloosheid onder jongeren drastisch toegenomen door de corona-uitbraak in maart. Om maar niet te beginnen over de economische recessie die ons te wachten staat.

Het aantal jongeren dat mentaal ongezond is, nam de afgelopen tien jaar toe van zeven naar acht procent. Het RIVM meldt dat dit mogelijk verband houdt met prestatiedruk, social media én het leenstelsel.

Wat me ingewikkeld lijkt, is de omgang met dit geld in armere gezinnen. De verhoudingen binnen familiekringen kunnen op scherp komen te staan en zorgen voor ongelijkheid binnen het gezin. Het kan de loyaliteit van jongeren op zo’n moment op de proef stellen.

En toch zou het kunnen. Misschien kan deze gift een positieve draai leveren aan de hele volgende generatie.