Aseksualiteit is veel breder dan weinig tot geen seksuele aantrekkingskracht voelen. Olivia en Sharon zijn aseksueel en vertellen erover. ‘Mijn vrienden vroegen steeds: “Hebben jullie al gezoend?”’
‘Op de middelbare school had iedereen het over zoenen, maar mij leek dat ongemakkelijk’, vertelt Olivia (20). ‘Als een vriendin zei dat ze een acteur geil vond, snapte ik totaal niet wat ze bedoelde en hoe ze dat dan wist. Met sexy kleren heb ik niks en ik voel me altijd ongemakkelijk in Victoria’s Secret.’
Alles viel op zijn plek toen ze anderhalf jaar geleden het boek Loveless van Alice Oseman (de auteur van de hitserie Heartstopper) las. De hoofdpersoon is aseksueel en aromantisch. ‘Een van de scènes uit het boek, waarin ze niet wilde zoenen op een feest, had ik ook precies meegemaakt.’ Olivia bezocht een Halloweenfeest en een vriend wilde ‘iemand zoeken om te zoenen’. ‘Ik wilde dat niet, al wist ik toen nog niet waarom.’
Ook Sharon* (20) is aseksueel. Daar kwam ze een half jaar geleden achter, na een gesprek met een vriendin. ‘Die vroeg wat ik nou eigenlijk aantrekkelijk vond. Ik had geen idee. Het is geen afkeer, maar ik heb gewoon geen behoefte aan intimiteit. Of ik op mannen of vrouwen val, weet ik ook niet. Die vriendin vroeg of ik misschien aseksueel was. Ik ben het later gaan googelen en dacht: dat klinkt inderdaad als hoe ik me voel.’
Ze twijfelt nog of ze daarnaast aromantisch is. ‘Ik had het er laatst met iemand over, die zei: “Het is ook lastig om te ontdekken, want je moet weten dat iets er niet is.” Dat vond ik zo goed verwoord. Op dit moment voel ik geen romantische aantrekkingskracht, maar misschien is het over vijf jaar anders.’
Aseksualiteit
Zaterdag 6 april is het de International Asexuality Day (IAD). Deze dag moet de zichtbaarheid van aseksualiteit bevorderen. Naar schatting is 1 procent van de bevolking aseksueel. Toch blijft het werkelijke percentage lastig te bepalen. Het beperkte aantal bevolkingsonderzoeken over aseksualiteit laat een uiteenlopend beeld zien: tussen de 0,4 procent en 4 procent.
Een spectrum
‘De officiële benaming van aseksualiteit is “geen of weinig seksuele aantrekking tot anderen voelen”’, zegt Sharon. Olivia: ‘Maar het is een spectrum, dus iedereen ervaart het anders. De één wil wel seks, maar vindt het niet bijzonder. De ander wil het absoluut niet. Weer een ander wil wel handjes vasthouden, maar niet zoenen.’ Voordat Olivia Loveless las, wist ze wel dat aseksualiteit bestond. ‘Maar ik was er niet mee bezig, omdat ik überhaupt niet bezig was met seks of relaties. De term voelde als een ver-van-mijn-bed-show.’
Voor Olivia houdt het in dat ze wel verliefd kan worden op iemand, geslacht maakt niet uit, maar dat seks ‘gewoon optioneel’ is. ‘Ik heb er geen behoefte aan, maar als ik verliefd word en maanden met iemand samen ben, dan misschien wel. Maar ik zou het ook niet erg vinden als er nooit iets gebeurt qua seks of aanraking.’
Vooroordelen
Is een relatie zonder seks niet gewoon een vriendschap? Een van de vele misverstanden over aseksuele mensen. Olivia: ‘Met iemand die ik leuk vind, voel ik een veel diepere en andere connectie dan bij vrienden. Het zit voor mij in de fascinatie voor iemands karakter. Ervaringen delen, iemands code willen kraken. Dat is voor mij veel belangrijker dan aanraking.’
Al is het wel fijn dat er een woord voor bestaat
Sharon merkt dat de term ‘aseksualiteit’ voor onbegrip kan zorgen. ‘Dan denken mensen dat je bedoelt dat je geen seks hebt. Daarom zeg ik ook liever: “Ik voel niet die aantrekking” dan “ik ben aseksueel”. De term maakt het ook groter dan het is, vind ik. Als is het wel fijn dat er een woord voor bestaat.’
Daten
Vorig jaar heeft Olivia voor het eerst gedatet. ‘Mijn vrienden vroegen steeds: “Hebben jullie al gezoend?” Ik was zo bezig met hun verwachting, dat ik vergat wat ik zelf wilde. Maar mijn date nam, net als ik, geen initiatief. Na een paar maanden vroeg ik waarom. Hij vertelde dat hij ook aseksueel is. Supertoevallig natuurlijk. En hij had het “nog een stapje meer” dan ik: hij wilde überhaupt geen seks. Dat vond ik prima. Ik was nog steeds smoorverliefd.’ Het is uiteindelijk niks geworden, maar dat lag niet daaraan. Het scheelde juist zoveel stress toen ik wist dat hij ook aseksueel was.’
Als ze de volgende keer een date heeft, wil ze het eerder vertellen. ‘Dat lijkt me wel spannend. Misschien houdt die ander juist heel erg van fysiek contact. Ik weet nog niet hoe ik daarmee om zal gaan.’
Sharon heeft nog nooit een relatie gehad en is daar ook niet naar op zoek. ‘Soms denk ik na over de toekomst. Als ik inderdaad aromantisch ben, hoe ga ik dan zonder relatie kinderen opvoeden? Want ik wil ze wel graag. Ik kan ze natuurlijk in mijn eentje opvoeden, maar hoe ik het precies ga doen, dat komt later wel. Ik ben nog zo jong en lig er niet wakker van.’
Spongebob
Op de middelbare school van Olivia kwam een trans persoon en iemand die biseksueel is voorlichting geven. ‘Maar aseksuele representatie miste ik.’ Ook in tv-programma’s, films of boeken gaat het nauwelijks over aseksuele personen. ‘Ja, Spongebob schijnt aseksueel te zijn’, zegt ze lachend. ‘Maar of dat een goed rolmodel is… Al lijk ik wel op hem, qua persoonlijkheid: ik ben vrolijk, houd erg van mijn baan en kan niet autorijden.’
‘Uit de kast’
Sharon heeft het aan vier vriendinnen verteld. ‘Die hadden wat vragen, maar vonden het niet gek. Ik vind het zelf ook helemaal geen groot ding, dus dat draag ik misschien over.’ Ze wil anoniem in het artikel omdat weinig mensen het weten en ze het liever op haar eigen tempo vertelt. ‘Alleen als het gesprek erover gaat. Want echt niet iedereen hoeft het te weten. Er is zoveel meer in het leven dan seks.’
Ik vind het leuk om hun verhalen te horen, over zoenen in de club, maar zou het zelf nooit doen
Vorig jaar vertelde Olivia het aan haar beste vrienden, een beetje geleidelijk, als het ter sprake kwam. ‘Veel van mijn vrienden zijn ook deel van de lhbtqia+-community. Het was geen issue.’ Soms blijkt uit iemands reactie dat hij het niet helemaal begrijpt. ‘Maar dat is prima. Ik begrijp hun ook niet. Ik vind het leuk om hun verhalen aan te horen, over zoenen in de club, maar zou het zelf nooit doen’, lacht ze.
Ook Sharon luistert met liefde naar de verhalen van haar vriendinnen. ‘Kom maar op met de roddels.’
Zichtbaarheid
Olivia ziet geen noodzaak om het anderen te vertellen, ‘maar ik vind wel dat het verteld mág worden. Daarom doe ik ook dit interview. Als er meer zichtbaarheid komt, dan weten anderen misschien ook eerder waarom ze zich anders voelen.’ Olivia had graag eerder geweten dat ze aseksueel was. ‘Dan had ik mezelf beter begrepen.’
Aan de andere kant is haar aseksualiteit ook maar een klein deel van haar, net als bij Sharon. Olivia: ‘Ik ben nog heel veel meer.’ Zo is ze fanatieke museumbezoeker, houdt van lezen, gamen en reizen en ze verzamelt vinyl. ‘O ja, en ik heb een glutenallergie, haha. Er zijn net zo weinig of veel mensen met een glutenallergie als dat er aseksuele mensen zijn. Wist je dat?’
*Dit is niet haar echte naam.
