Medewerkers van De Docentenacademie voor effectief onderwijs geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Jonna Vis, HU-docent en freelance medewerker van De Docentenacademie.
Je vraagt studenten naar hun samenwerking. Ze zeggen dat het goed gaat. Maar vlak voor de deadline krijg je opeens signalen uit de groep dat een student zich er wel heel makkelijk van af maakt, een ander vaak te laat stukken aanlevert en hun groepsgenoten dit moeten gladstrijken.
Studenten beginnen vaak meteen met het verdelen van taken. Ze leveren allemaal een deel van de opdracht aan en voegen dit vervolgens samen tot één onsamenhangend document.
Tijdens de besprekingen merk je dat een student erg dominant is en een andere student bijna nooit iets zegt. De inhoud staat meestal centraal en daarom vind je het lastig om dit aan de orde te stellen.
Herkenbare situaties?
Met de volgende tips kun je zorgen voor een goede start van het groepswerk, handvatten bieden om conflicten te voorkomen, problemen binnen de groep sneller te adresseren en de samenwerking makkelijker aan de orde stellen.
Tip 1: Kennismaking
Laat studenten eerst kennismaken met elkaar. Als studenten meer weten over elkaar, voelen ze zich meestal ook veiliger bij elkaar en durven ze meer van zichzelf te laten zien.
Tip 2: Samenwerkingsovereenkomst
Laat studenten gezamenlijk een samenwerkingsovereenkomst opstellen. Het is belangrijk dat de studenten in de groep bespreken wat ze van elkaar en van de samenwerking verwachten. Elementen van zo’n overeenkomst:
- Opdrachtomschrijving: Beschrijf in eigen woorden wat jullie voor deze cursus moeten doen.
- Producten: Wat moeten jullie opleveren? Op welk platform delen jullie jullie documenten? Wie is verantwoordelijk voor het samenvoegen van bestanden? Aan welke standaarden moet het ingeleverde werk voldoen?
- Streefdoel of ambitieniveau: Voor welk cijfer werken jullie?
- Gedrag: Hoe gaan jullie met elkaar om? Hoe gaan jullie om met meningsverschillen? Wat doen jullie als iemand te laat komt? Wat is ‘te laat’? een minuut of een kwartier?
- Communicatie: Op welke manier communiceren jullie met elkaar? Welke informatie delen jullie via WhatsApp, per e-mail, telefoon?
- Inzet: Hoe bepalen jullie de kwaliteit van het werk van teamleden? Hoe meten jullie de inzet van de teamleden?
- Bijeenkomsten: Hoe vaak komen jullie samen? Welke voorbereiding is nodig voor de bijeenkomsten? Wie maakt de notulen en de agenda?
- Taak- en rolverdeling: Wie krijgt welke rol? Wisselen de rollen gedurende de looptijd van de cursus? Wie is verantwoordelijk voor welke taken?
- Besluitvorming: Hoe nemen jullie besluiten? Bij meerderheid van de stemmen of via consensus?
- Omgaan met conflicten: Hoe gaan jullie binnen de groep om met conflicten?
- Begeleiding: Wat verwachten jullie van de begeleiding van de docent? Waarop willen jullie feedback, op de inhoud of op de samenwerking?
- Consequenties: Wat zijn de consequenties als een groepslid de afspraken niet nakomt?
- Succesfactoren: Wat maakt jullie team tot een dreamteam?
Benadruk dat de samenwerkingsovereenkomst een flexibel document is. Als na verloop van tijd blijkt dat bepaalde afspraken niet realistisch zijn, dan is het belangrijk om dit in de groep te bespreken en de afspraken indien nodig aan te passen.
Tip 3 : Bespreek de afspraken
Geef feedback op de overeenkomst en stel vragen over hoe de overeenkomst tot stand gekomen is. Waren er onenigheden bij het opstellen? Hoe zijn jullie hiermee omgegaan? Dit geeft inzicht in hoe de groep met elkaar omgaat, wat zij belangrijk vinden in de samenwerking en wat ze van jouw begeleiding verwachten.
Tip 4 : Check de afspraken
Vraag de volgende keer als je de studenten ziet hoe de samenwerking loopt en of het lukt om zich aan de gemaakte afspraken te houden.
Ik ben benieuwd naar je ervaringen met het opstarten van groepswerk op deze manier.
In ons volgende blog lees je hoe je de samenwerking en conflicten bij groepswerk aan de orde kunt stellen.
