Er is een constante strijd aan de gang van de Nederlandse MENA-vrouw, de Middle-Eastern, North African-vrouw. In de laatste weken was die strijd onderdeel van veel online en offlinegesprekken. Voor veel witte mensen komt dit als een verrassing. Maar vaak gebruiken ze deze strijd ook gretig voor het bevestigen van het stereotype van deze vrouw in de Nederlandse samenleving.
Op 11 februari 2021 bracht het NPO3-programma Propaganda een aflevering over haatvloggers en de expose cultuur . Het ging over onschuldige video’s van (moslim/MENA-)vrouwen die grappen maken, dansen of zich zelfverzekerd voelen en die videobeelden worden online gegooid. Mannen maken er haatdragende en negatieve opmerkingen over. Vrouwen, queer -en transpersonen worden hierom met de dood bedreigd en ervaren seksuele intimidatie.
Na deze uitzending volgde een stroom aan online ophef. Veel vrouwen, trans en queers lieten van zich horen en deelden hun ervaringen. Voor de verandering lieten ook bekende MENA cis-hetero mannen van zich horen. Alleen deden ze dit, in de ogen van veel MENA-vrouwen, op een oppervlakkige manier. Ze maakten met een Insta-post en korte video een statement tegen de online expose cultuur. Wat mij – door de performatieve toon van de posts – deed denken aan deze meme ( door een aantal alweer verwijderd van hun Instagram).
Hoe oppervlakkig het ook was, de campagne kreeg veel media-aandacht. Ondertussen zijn veel MENA-vrouwen ziedend dat hun decennialange strijd enkel en alleen aandacht krijgt wanneer mannen het activistische podium van vrouwen kapen. De vragen die veel mensen stellen na de campagne variëren. Terwijl de één trots is op ‘onze mannen’, stelt de ander juist de vraag: wat gaan ze na deze post structureel doen om de wereld een veiligere plek te maken voor vrouwen?
Één van de deelnemers van de campagne castte in één van de best bekeken series op Videoland een welbekende abuser: iemand die vrouwen verkracht, misbruikt en mentaal en/of fysiek mishandelt. Deze acteur speelt ironisch genoeg de rol van een vrome moslim.
In de zomer van 2020 dook een Instagram-account op, genaamd abusers NL. het inmiddels verwijderde account deelde namen van bekende en minder bekende mannen in het Nederlandse uitgaansleven en daarbuiten. Honderden vrouwen deelden anoniem hun ervaringen met deze mannen, waarbij veel vrouwen het hadden over de eerdergenoemde abuser.
Toen deze persoon, die onder andere verantwoordelijk is voor de casting van deze serie, hierop werd aangesproken, blokkeerde hij iedereen die ook maar in de buurt kwam van online commentaar leveren.
Na de ophef hoorde ik de uitspraak: ‘Het is altijd: Bescherm “onze vrouwen”. Totdat diezelfde vrouwen kritisch zijn op de vorm van bescherming.’
Ook toen de 23-jarige Lale Gül’s boek Ik ga leven in de schappen verscheen, kwam dit weer naar voren. Hierin vertelt ze op grove en pijnlijke wijze over haar conservatieve achtergrond. Niet fietsen, niet zwemmen, niet met jongens praten, geen tampons. En constant klappen. Dit allemaal onder het mom van ‘beschermen’. Na deze lange tirade over haar compleet vertekende beeld van de islam, mede dankzij de gehersenspoelde versie die haar ouders haar meegaven, volgde een stortvloed aan online haat. Doodsbedreigingen, intimidatie en haatreacties. Dat is de manier waarop veel mannen in haar omgeving omgaan met haar schreeuw om hulp.
In plaats van dit als een kans te zien om het meisje bij te staan in deze heftige levensfase, boren velen haar nog dieper de grond in. Waardoor het nog eens de monsterlijke versie van cultuur en religie waar zij mee te maken heeft gehad, bevestigt.
Zo slecht als de moslim-/MENA-gemeenschap omgaat met de schreeuw om hulp van Lale, zo hard kicken rechtse Nederlanders op deze bevestiging van het stereotype van de moslima. Een vrouw die zichzelf moet vrijvechten om ‘normaal’ te zijn. Een vrouw die ‘hulpeloos’ is en de helpende hand nodig heeft van wit Nederland om haar een normaal leven te geven. Lale heeft inderdaad hulp nodig, maar dan op een positieve, minder gretige manier. Door mensen die haar situatie daadwerkelijk kennen en begrijpen waar ze vandaan komt.
Moslima’s of MENA-vrouwen zijn geen strijdtoneel voor wie dan ook. Wij zijn niemands bezit en hebben niemand nodig om dingen voor ons in orde te krijgen. Wij willen niet het slagveld zijn waarop conservatieve of progressieve mannen én vrouwen strijden.
Al jaren is dit het geval. Het boerka-verbod, de ‘ondersteuningsverklaring’ waar Lale nu mee te maken krijgt en de constante claim dat we allemaal conservatief leven of niet behoren tot de Nederlandse norm.
Wij zijn meer dan dat. Denk daaraan, de volgende keer dat je voor ons wil opkomen of ons activistische podium wil kapen.
