Van uitstel komt zeker geen afstel, bezweert onderwijsminister Bussemaker. 'Integendeel. Omdat we de tijd nemen voor invoering van een leenstelsel, kunnen we het in één keer goed doen.'
Alleen eerstejaars masterstudenten zullen vanaf volgend jaar al moeten lenen. Van uitstel komt afstel, hopen studentenorganisaties. Ook SP-Kamerlid Jasper van Dijk denkt dat het hele leenstelsel van tafel gaat, zoals eerder de langstudeerboete. 'Mark my words', zei hij vanmiddag. Maar daar hoeven studenten volgens Bussemaker niet op te rekenen.
Betekent dit uitstel dat u zich zorgen maakt over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs?
'Nee, integendeel. Volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau gaan nagenoeg alle scholieren die dat willen studeren. Ook als ze daarvoor een lening moeten afsluiten. Maar door de invoering voor bachelorstudenten een jaar uit te stellen hebben we meer tijd om scholieren en ouders goed voor te lichten. Veel mensen blijken bijvoorbeeld niet te weten dat de aanvullende beurs gewoon blijft bestaan, dus daar moeten we iets aan doen. Daarnaast worden de komende jaren maatregelen ingevoerd die de kwaliteit van het onderwijs verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan de studiebijsluiter en studiekeuzegesprekken. Hier kunnen scholieren die in 2015 eindexamen doen volop van profiteren. Maar over de toegankelijkheid maak ik mij geen zorgen. Ik voel me gesterkt door het SCP-rapport.'
D66 en GroenLinks lijken steunen uw plannen nog steeds niet, terwijl u ze nodig heeft in de Eerste Kamer. Is er nog ruimte voor onderhandelingen?
'Dit SCP-rapport is op uitdrukkelijk verzoek van D66 en GroenLinks tot stand gekomen. Als het onderzoek dan af is, moet je je ook op inhoud willen laten overtuigen. Als ik het goed begrijp, is D66 over de toegankelijkheid minder bezorgd dan eerst. Die partij wil verder meer investeringen in het onderwijs, maar ik zeg: laten we eerst één stap zetten en het leenstelsel daadwerkelijk invoeren. Ik kan niet zomaar miljarden gaan uitgeven als dat nergens vandaan komt natuurlijk.'
GroenLinks wil ook graag weten wat u met de ov-studentenkaart gaat doen.
'Daar kan ik helaas nog niets over zeggen. We zijn aan het onderhandelen met ov-bedrijven en andere spelers. Overigens is het veranderen van de ov-studentenkaart in een vervoersarrangement een heel ander traject dan het afschaffen van de basisbeurs. Het is ook hele andere wetgeving. Ik snap dat studenten die twee zaken aan elkaar verbinden, het onderwerp zal waarschijnlijk ook terugkomen in de Kamerdebatten over het leenstelsel.'
Waarom moeten masterstudenten wel vanaf 2014 gaan lenen? U had het hen ook een jaartje respijt kunnen geven.
'Masterstudenten zijn al bezig aan hun opleiding, dus die stromen ook makkelijker door. Daarnaast vergt een masteropleiding een minder grote investering dan een complete drie- of vierjarige bachelor. Afschaffing van de basisbeurs in de masterfase was een idee van het vorige kabinet, dus we kunnen bovendien voortbouwen op een eerder wetsvoorstel. Een voorstel waar het CDA en de PVV toen achterstonden, overigens.'
Op Twitter regende het reacties van scholieren die geen tussenjaar gaan doen omdat ze dachten dat zij als laatste gebruik konden maken van de basisbeurs. Wat raadt u hen aan?
'Ik zou tegen hen zeggen: denk heel goed na welke studie bij je past. Als je zeker weet welke opleiding voor jou geschikt is, ga er dan voor. Maar als je nog even wilt nadenken, kan dat ook. Ik wilde deze veranderingen per se nu meedelen en niet later pas, als het wetsvoorstel rond is. Zo hoop ik studenten en scholieren genoeg tijd te geven om hun gedachten op een rijtje te zetten en zich aan te passen aan de nieuwe situatie.'
