Hoe ziet de toekomst van het onderwijs eruit? Jongerenorganisaties maken zich grote zorgen en slaan de handen ineen. Samen roepen ze de politiek op het onderwijs betaalbaar en toegankelijk te houden. De JOVD trok zich terug.
Door Irene Schoenmacker (HOP)
Van scholier tot promovendus, van jonge CDA’er tot SP’er: Tweeëntwintig organisaties verenigen zich in een ‘jongerencoalitie’. Vanmiddag presenteren ze een manifest waarin ze de politiek oproepen de belangen van jongeren beter te verdedigen: ‘De kosten van onderwijs en huisvesting rijzen de pan uit, er zijn te weinig geschikte banen en starterswoningen. Wie geeft om de toekomst luistert naar de stem van jongeren.’
Links of rechts
Initiatiefnemer Jarmo Berkhout van de Landelijke Studenten Vakbond realiseerde zich dat hij alle problemen niet in z’n eentje te lijf kan. ‘Het gaat om de belangen van onze generatie, of je nu links of rechts bent, op het mbo zit of promoveert: het onderwijs staat onder druk’, zegt hij. ‘Er moet nu iets veranderen. Over vijf jaar is het te laat en herinnert geen enkele jongere zich dat het ook nog anders kan.’
Daarom zocht Berkhout steun bij alle jongerenorganisaties van Nederland. En dat lukte: bijna iedereen reageerde enthousiast. ‘Ze voelden de urgentie’, zegt Berkhout. ‘En nu is het moment: de campagnes voor de verkiezingen barsten bijna los.’
Collegegeld omlaag
Alleen de JOVD, die is gelieerd aan de VVD, trok zich op het laatste moment terug. De jongerenpartij kon zich bij nader inzien niet vinden in alle punten van het manifest. ‘We misten de ruimte om te onderhandelen’, zegt vicevoorzitter Koen Bokhorst. ‘Zo staat er nu in het manifest dat het collegegeld omlaag moet om het onderwijs toegankelijk te houden. Van ons hoeft dat niet. Studeren is nu eenmaal niet goedkoop en het geld kan goed gebruikt worden voor nieuwe investeringen in het onderwijs.’
Het is jammer dat de JOVD zich heeft teruggetrokken, vindt Berkhout. Andere partijen van wie de moederpartij voor het leenstelsel hadden gestemd, zoals D66 en GroenLinks, doen wel mee aan de jongerencoalitie. ‘Zij maken zich ook zorgen over de toegankelijkheid van het onderwijs’, zegt Berkhout. ‘We moeten de discussie ook niet tot het leenstelsel beperken, daar loopt het steeds op stuk. Laten we juist eens met z’n allen op zoek gaan naar andere mogelijkheden om die toegankelijkheid te verbeteren.’
Kansenongelijkheid
De jongeren maken zich daarnaast druk over de toenemende kansenongelijkheid. Er zou meer geld beschikbaar moeten worden gesteld voor kwetsbare jongeren, zoals studenten met een functiebeperking of eerstegeneratiestudenten. Verder zou de doorstroom van studenten haperen. Nu kost het hun vaak handenvol geld om door te studeren, doordat ze bijvoorbeeld geen studiefinanciering krijgen tijdens een schakelprogramma.
Daarnaast pleiten ze ervoor om studenten meer vrijheid te geven. Laat ze hun eigen curriculum vormgeven, adviseren de jongerenorganisaties: ‘Keuzevakken zijn niet alleen essentieel voor een brede ontwikkeling, ze zijn ook belang voor de doorstroom. Door studenten de ruimte te geven om relevante vakken toe te voegen aan hun programma, kunnen ze beter aansluiten op een vervolgopleiding.’
Ervaringsdeskundigen
Ook pleit het manifest ervoor om de inspraak van studenten en docenten te verbeteren. ‘Zij staan het dichtst bij het onderwijsproces en moeten daarom als ervaringsdeskundigen worden gezien.’ Betrek ze eerder bij de besluitvorming en geef ze daar ook voldoende de ruimte voor, schrijven de jongeren in het manifest.
Berkhout verwacht dat de politiek zal luisteren. ‘We zijn met zoveel, ze kunnen dit niet zomaar terzijde leggen.’ De partijen zullen zich vandaag beraden of de samenwerking eenmalig is of dat er nog verdere acties zullen volgen.
