Wellicht verandert er iets aan de manier waarop afgestudeerden hun studielening gaan terugbetalen. GroenLinks-kamerlid Jesse Klaver had vanmorgen wel oren naar het plan om aflossing volledig afhankelijk te maken van het inkomen.
Het huidige leenstelsel is helemaal niet inkomensafhankelijk, zei de Rotterdamse hoogleraar economie Bas Jacobs vanmorgen. Hij was samen met andere experts uitgenodigd in de Tweede Kamer om te vertellen wat hij van het kabinetsplan vindt om de basisbeurs voor masterstudenten af te schaffen. Op zichzelf een prima idee, aldus Jacobs, maar dan moet onderwijsminister Bussemaker de manier waarop de schuld wordt afbetaald wel drastisch omgooien.
‘De regeling moet veel inkomensafhankelijker’, vindt Jacobs. Op dit moment betalen afgestudeerden maandelijks een vast bedrag af, dat afhankelijk is van de hoogte van hun schuld. Alleen wie heel erg weinig verdient, komt in aanspraak voor inkomensafhankelijke terugbetaling. Jacobs: ‘Het zou veel logischer zijn om elke afgestudeerde een vast percentage van het inkomen te laten aflossen, bijvoorbeeld drie of vier procent.’
GroenLinks-kamerlid Jesse Klaver leek erg geïnteresseerd en wilde graag meer weten over het voorstel van Jacobs. Niet onbelangrijk, want het kabinet heeft de partij nodig om het wetsvoorstel dat de basisbeurs moet afschaffen door de Eerste Kamer te loodsen. Stemmen de senatoren van GroenLinks en D66 tegen, dan is het einde verhaal. Beide partijen zijn nog steeds niet tevreden over het huidige wetsvoorstel, dus zal Bussemaker hen tegemoet moeten komen.
Het percentage dat afgestudeerden terugbetalen moet worden ingehouden op het loon, stelt Jacobs voor. ‘Laat je niet afschepen door de Belastingdienst die zegt dat het ingewikkeld is’, zei hij tegen de Kamerleden. ‘In bijvoorbeeld Australië of Nieuw-Zeeland doen ze het ook.’ De verjaringstermijn van twintig jaar zou dan overboord moeten. Terugbetalen kan in zijn voorstel desnoods tot het pensioen.
Een volledig inkomensafhankelijk stelsel zou alle problemen met leenangst oplossen, verwacht de econoom. Bovendien komt hij tegemoet aan een andere veelgehoorde klacht: juffen en meesters hebben in de toekomst misschien net zo’n hoge schuld als artsen, maar moeten die onder precies dezelfde voorwaarden terugbetalen terwijl zij veel minder verdienen.
Overigens lost ook zijn voorstel dat probleem niet helemaal op: een juf of meester zal er langer over doen om zijn schuld af te lossen en betaalt dus meer rente.
De Tweede Kamer debatteert volgende week over het wetsvoorstel dat de basisbeurs in de masterfase per 2014 moet afschaffen. GroenLinks zegt al maanden dat de fractie tegen het plan zal stemmen als Bussemaker niet beter op de toegankelijkheid van het hoger onderwijs gaat letten. Zo zou de aanvullende beurs omhoog moeten en het collegegeld omlaag. D66 hamert op meer investeringen in het onderwijs.
