Is het een hype die overwaait of gaan MOOC’s en andere vormen van online leren het huidige onderwijs verdringen? Die vraag stond centraal tijdens de lezing van Timo Kos, directeur Onderwijs en Studentzaken bij de TU Delft, tijdens de Jaaropening van de HU op donderdag 28 augustus.
Of open en online onderwijs een ‘disruptive innovation’ is die de traditionele hogescholen en universiteiten op hun grondvesten doet schudden, moet nog blijken. Wel hebben de massive open online courses de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Uit een steekproef onder het publiek in de volle collegezaal van de faculteit Economie en Management bleek zo ongeveer iedereen bekend met het fenomeen MOOC. Ongeveer eenderde heeft wel eens zo’n cursus gevolgd, maar slechts een handvol van de aanwezigen de maakte de cursus af.
Geen inschrijfeisen
‘Wat moet ik nu gaan doen?’ vraagt een docent zich hardop af halverwege de speech. Kos: ‘Meld je aan en volg eens een cursus. Laat je verrassen. En kijk dan wat je ermee kan.’ De drempel om een online cursus te volgen is laag: er worden bijvoorbeeld geen inschrijfeisen zoals vooropleiding gesteld. En het is lang niet zo’n eenzame bedoeling zoals velen denken. ‘Je bent niet alleen aan het leren, maar met een hele club over de hele wereld bezig met hetzelfde onderwerp. Op de discussiefora komen er altijd antwoord op je vragen’, stelt Kos.
De TU Delft heeft grote ambities op het gebied van open en online onderwijs, betoogde hij. De universiteit wil bij de top van de wereld behoren en meet zich met prestigieuze universiteiten als Harvard en Massachusetts Institute of Technology (MIT). Behalve cursussen zoals de MOOC’s biedt de TU Delft zelfs volledige masters online aan. De universiteit wil daarmee haar kennis aan de wereld aanbieden en hoopt met deze ervaring tegelijkertijd het eigen reguliere onderwijs te verbeteren. Kos: ‘We weten niet of we hier geld mee gaan verdienen of dat we break even gaan draaien.’
Massificatie van het onderwijs
Ondanks deze stap in het diepe wil de universiteit de boot niet missen. Kos: ‘Ik denk dat de media er een hype van hebben gemaakt, maar er is ook een fundamentele verandering aan de gang.’ Het beschikbaar komen van goedkoop online onderwijsmateriaal kan grote gevolgen hebben. ‘Wij denken dat MOOC’s de eerste stappen naar massificatie van het onderwijs zijn’, verwacht hij. Om daar aan toe te voegen dat hij niet goed kan voorspellen wat de gevolgen daarvan zijn. ‘Het kan zijn dat er wereldwijd maar een paar spelers komen die veel onderwijs online aanbieden.’
Met deze stappen maakt de TU Delft een switch naar een nieuwe doelgroep, betoogt hij: de werkende mensen wereldwijd. Kortom: leven lang leren, een principe dat de HU overigens ook heeft omarmd. Maar aan het eind van zijn betoog kan hij zijn gehoor enigszins geruststellen: ‘MOOC’s en andere vormen van open en online leren gaan niet het huidige campusonderwijs vervangen. Het komt erbij en ze blijven allebei naast elkaar bestaan.’
