Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied. Deze column verscheen eerder in het magazine over topsport.
Zonder dat we het door hebben, bedrijven we op ons werk iedere dag topsport. We willen graag nuttige dingen doen en zijn daarom bijna doorlopend bezig onze verlangens te beteugelen. Om iets te doen waar we eigenlijk weinig zin in hebben (bijvoorbeeld vroeg opstaan of uren schrijven), moeten we onszelf bewust activeren. Veel van de dingen die goed zijn om te doen, die functioneel zijn voor ons (of voor anderen) kosten moeite. We weten dat het moet en we willen het ook wel, maar het impulsieve, onverantwoordelijke deel van ons brein roept de hele tijd dat andere dingen – uitslapen! Netflix! – veel leuker zijn.
Een paar jaar geleden onderzochten de sociaal psychologen Hofmann en Baumeister de verlangens van mensen. Zij wilden graag weten welke dagelijkse verlangens mensen hadden en in welke mate ze hiernaar verlangden. Meer dan tweehonderd mensen liepen een week rond met een slim apparaatje. Steeds wanneer deze afging, moesten ze aangeven waarnaar ze verlangden. Wat bleek? De deelnemers aan het onderzoek verlangden gemiddeld acht uur per dag naar van alles en gemiddeld drie uur per dag boden ze hier actief weerstand aan. Een half uur per dag gaven ze ruimhartig toe aan hun verlangens.
Afleiding van het werk bleek – naast slapen, eten en seks – tot de vijf grootste verlangens te behoren. Erg herkenbaar; nog even voordat je écht aan het werk gaat snel Twitter checken, of eerst een kopje koffie en ‘kort’ kletsen. Als je het bijhoudt, blijkt je dag vooral gevuld te zijn met bijzaken. Afleiding is voor veel mensen hoofdzaak geworden.
Volgens sporthistoricus Van der Voorn moet topsport tot in de kleinste details geregeld zijn, daar ligt op hoog niveau de winst. In NRC Next vertelde hoogleraar Robbert Dijkgraaf hoe op zijn instituut aan Princeton ze er alles aan doen om afleiding te voorkomen. ‘Dit instituut heeft de meest waardevolle en zeldzame grondstof voor grote gedachten en dat is het niets: lege ruimte en tijd.’
Sinds begin dit jaar heb ik op de hogeschool een flexibele werkplek. Iedere dag gezellig aan de slag tussen kletsende collega’s en studenten. Topsport is nog nooit zo uitdagend geweest…
