Niet-Europese studenten raken straks hun verblijfsvergunning kwijt als de IND te horen krijgt dat ze minder dan de helft van hun jaarlijkse studiepunten halen. Slechts een klein aantal instellingen heeft daar moeite mee.
De Wet modern migratiebeleid werd eerder dit jaar door een kamerbrede meerderheid aangenomen. Studenten van buiten de Europese Economische Ruimte die goed presteren, krijgen daarin een verblijfsvergunning voor de volledige duur van hun studie.
Desondanks ziet Wageningen Universiteit de nieuwe wet niet zitten. De universiteit wil ‘geen verlengstuk zijn van justitie en van de justitiële administratie’. Een woordvoerder zegt blij te zijn dat studenten straks een verblijfsvergunning voor de duur van hun opleiding krijgen, maar vindt het ‘niet de taak van onderwijsinstellingen om de Immigratie- en naturalisatiedienst te informeren over studieresultaten van studenten’.
Ook Paul Rullmann, collegelid van de TU Delft, heeft principiële bezwaren. Volgens hem gaat de IND met deze maatregel ‘op de stoel van de instellingen zitten’. Hij begrijpt dat instellingen afspraken moeten maken met de IND, ‘maar de keuze om een student wel of niet te laten doorstuderen moet bij de instelling liggen’.
De Hanzehogeschool Groningen is vooral bezorgd dat de relatie tussen student en instelling verandert, als die ‘zich meer en meer op het gebied van de IND begeeft’. Ze wil de Europese en niet-Europese studenten het liefst zo gelijk mogelijk behandelen. De Hanze pleitte al eerder voor het invoeren van een bindend studieadvies in alle studiejaren. Maar dit kan niet volgens de WHW, die ook verbiedt dat instellingen studenten uitschrijven die hun verblijfsvergunning zijn kwijtgeraakt.
Universiteitenvereniging VSNU (‘groot voorstander van de wet’) en hogescholenkoepel HBO-raad zien het probleem niet. Voorzitter Doekle Terpstra via zijn woordvoerder: ‘De nieuwe wet is een verbetering omdat studenten een visum krijgen voor de duur van hun opleiding plus een extra jaar om bijvoorbeeld een baan te zoeken. In ruil daarvoor wordt de IND op de hoogte gehouden van de studievoortgang van deze studenten. Wij hebben geen signalen dat Nederland als studieland minder aantrekkelijk wordt, in andere landen moet je ook hard studeren.’
De Universiteit Utrecht is het daarmee eens. ‘De vijftig procent norm is gelijk aan of zelfs iets lager dan het bindende studieadvies. In landen als het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten gelden vaak veel strengere studievoortgangsnormen.’
Wim Boomkamp, collegevoorzitter van Saxion Hogescholen vindt ‘het helemaal geen gekke eis dat een student die onvoldoende presteert, zijn verblijfsvergunning verliest’. Wel voorziet hij praktische problemen. Zijn medewerkers moeten straks, vanwege privacywetgeving, iedere buitenlandse student toestemming vragen zijn of haar resultaten naar de IND te sturen. Ook is het lastig om de resultaten uit allerlei databases vandaan te halen. Dat maakt de wet volgens Boomkamp ‘bijna onuitvoerbaar’.
Wageningen Universiteit verwacht eveneens uitvoeringsproblemen. Afstudeeronderzoeken van masterstudenten duren er vaak langer dan een jaar en lopen ook over de zomer heen. ‘Er is dus geen goed moment waarop je kunt vaststellen of een student de helft van zijn punten heeft gehaald’, aldus een woordvoerder. En voor studenten die vanwege persoonlijke omstandigheden een uitzondering op de wet verdienen, moet een hele procedure worden gestart. Ook dat levert een hoop werk op.
De instellingen verwachten niet dat er door de nieuwe wet veel studenten zullen worden uitgezet. ‘De meeste buitenlandse studenten werken zich suf omdat studeren hier hartstikke duur is’, aldus Rullmann van de TU Delft.
