Vraag een dichter welk boek moet worden gerecenseerd en ineens gaat het niet meer over de zeggingskracht van een enkel woord, over tot het uiterste gecomprimeerde teksten en ‘in der Beschränkung zeigt sich der Meister ‘. Dan wordt er doodleuk een roman aangedragen van maar liefst 526 bladzijden. En waarom? Omdat de auteur, Martijn Knol, uit Utrecht komt. Omdat zijn derde roman Alles kan kapot, verschenen in augustus, tot nu toe niet of nauwelijks is gerecenseerd. En omdat het ten onrechte is. Aldus de gasthoofdredacteur van dit nummer.
Heeft Ingmar gelijk? Verdient dit boek meer aandacht? En dus meer kopers? Daar valt veel voor te zeggen. Het schrijfplezier spat namelijk van de pagina’s. Daardoor ben je voor je het weet tientallen pagina’s verder. Ondanks een overdadig gebruik van …puntjes in de teksten… En ook ondanks poetische onderbrekingen als ‘de wolken de bomen zijn lief Mama’s fietsmachine…’ (en dat zes pagina’s lang, een uiteindelijk fraaie impressie vanuit peuterperspectief over een fietstochtje met mama naar de kinderboerderij). Knol sleept je met alle plezier de pagina’s door en dat maskeert de soms niet al te strak staande spanningsboog van het verhaal zelf.
Dat verhaal brengt de lezer in zeven hoofdstukken naar even zoveel locaties (van Driebergen naar New York en Lesbos, Wenen en Burgh, van Rotterdam naar Salzburg en terug), wisselend in tijd van de Tweede Wereldoorlog tot het heden. Telkens weer staat een ander hoofdpersoon centraal, met zijn of haar eigen vertelstijl. Die hoofdpersonen zijn familie en/of geliefde van elkaar en de onderliggende banden zijn dan ook het centrale thema van het boek. Waarbij de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelt, soms inclusief plastische details van gruwelijke verminkingen na een bombardement nabij Salzburg, soms terloops met een niet-ontplofte bom in de achtertuin.
Het is een topprestatie van een auteur die twee eerdere, weinig opgemerkte romans schreef. Meer aandacht voor dit boek zou dus niet meer dan terecht zijn. Ook al geeft de titel de clou van het boek wel erg duidelijk weg…
Martijn Knol, Alles kan kapot, Uitgeverij Wereldbibliotheek, 526 pagina’s, € 34,90
