Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein
Afgelopen woensdag was ik in de Kuip aanwezig bij de oefeninterland Nederland tegen Slowakije. Geen bijster interessante wedstrijd waardoor ik meer bezig was met wat er op de tribune gebeurde dan op het veld. Naast dat vrijwel iedereen in het oranje gekleed was, viel op dat om de vijf minuten een poging werd gedaan de ‘wave’ te starten. De wave is een menselijke golfbeweging in een sportstadion, die ontstaat doordat bezoekers op de tribune om de beurt hun handen in de lucht steken. Dit doen ze als de buurman (of buurvrouw) zijn armen weer omlaag heeft gedaan. Zo lijkt het net alsof alle handen samen een golfbeweging maken, net zoals in de zee.
Wat vooral opviel was dat – ondanks veelvuldige pogingen – het maar een paar keer lukte een volwaardige wave op gang te brengen. Wat bij mij de vraag opriep, wanneer lukt een wave? Het succes leek vooral samen te hangen met hoeveel mensen vol overtuiging de wave startten en wat er op het veld gebeurde. Als er maar genoeg toeschouwers enthousiast en met veel kabaal gingen staan en als het voetbal niet al te spannend was, kwam de golf wel op gang. En als de golf eenmaal op gang was, nam de geestdrift alleen maar toe. Men ging steeds harder juichen en bij een echt goede wave klonk er zelfs soms applaus op de tribune.
Is dit typerend voor wie wij zijn? Ik ben bang van wel. In een klassiek experiment uit 1969 van Bickman en Berkowitz staarde een medewerker van de onderzoekers in zijn eentje op een trottoir naar een willekeurig punt boven hem. Deze medewerker werd door omstanders genegeerd. Echter toen de volgende dag 5 medewerkers op dezelfde plek naar boven tuurden, staarden binnen 60 seconden een grote menigte aandachtig met hen mee naar een volstrekt oninteressant punt op een hoog gebouw. En de groep bleef groeien.
Als we niet te veel te doen hebben en genoeg anderen in onze directe omgeving een gedragsnorm neerzetten, doen we soms onzinnige dingen.
Het wordt een hele lange rare sportzomer.
Reageren kan hieronder of op www.twitter.com/reintjanrenes
