Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein
U weet het misschien niet, maar u heeft voetballers in uw hoofd. Twee om precies te zijn. Cristiano Ronaldo, een zelfzuchtige spits met onnavolgbare, intuïtieve acties en Mark van Bommel, een behoudende middenvelder met voorspelbare, strategische passes. Op het veld is Ronaldo veel met zichzelf bezig (Ik/Nu) en Van Bommel vooral met het team en het eindresultaat (Wij/Later). Beide spelers willen natuurlijk winnen. U als coach van uw hoofd probeert ze effectief aan te sturen. Dat gaat bij de één (de ideale schoonzoon Van Bommel) eenvoudiger dan bij de ander (de onberekenbare puber Ronaldo).
Kahneman noemt in zijn boek Ons Feilbare Denken (2011) deze twee spelers iets minder prozaïsch: systeem 1 (Ronaldo) en systeem 2 (Van Bommel). Ze zijn aanwezig in ons brein en verantwoordelijk voor de beslissingen die we nemen. Het impulsieve systeem 1 is snel, intuïtief en voor een groot deel automatisch zonder dat we er controle over kunnen uitoefenen. Het reflectieve systeem 2 houdt zich bezig met het langzamere proces van kritisch denken en het nemen van weloverwogen beslissingen.
Systeem 1 vraagt veel aandacht en is vaak de oorsprong van onverstandige beslissingen. Dankzij systeem 1 geven we geld uit wat we niet hebben, drinken we teveel en eten we ongezond. Systeem 2 weet heel goed dat dit allemaal niet verstandig is, echter het is vaak niet in staat om systeem 1 ervan te weerhouden het toch te doen. U weet het misschien niet, maar 40 % van de sterftegevallen in de Westerse samenleving komt voort uit toegeven aan verlangen naar tabak, alcohol, seks, drugs en ongezond eten. Dankzij systeem 1 geven we vaker dan goed voor ons is, toe aan de verleidingen om ons heen.
Als u nu de volgende keer aan het einde van de avond licht aangeschoten op de bank zit met een lege zak chips en een te volle maag, dan weet u wie er weer heeft gewonnen.
Reageren kan hieronder of op www.twitter.com/reintjanrenes
