Steeds meer studenten kiezen voor een bestaan als zzp’er of het starten van een onderneming. Komt het ondernemerschap wel voldoende aan bod bij de opleidingen?
De werkruimte van studentenbedrijf Code3 New Media Projects ademt in alles de sfeer van een veelbelovende startup. Op drie bureaus staan drie pc’s, drie opengeklapte laptops en twee Mac’s. In de kast prijken de ‘bijbels’ van deze studenten: de standaardwerken ‘Java for Android Development’, ‘Game Development with Unity’ en ‘PHP and MySQL’. Een plank lager bewaren ze de pindakaas en hazelnootpasta voor de lunch.
We bevinden ons op de achtste verdieping van de HU-locatie Nijenoord 1, sinds een half jaar het thuishonk van StudentsInc. Deze zogenaamde incubator helpt studenten met raad en daad bij het opzetten van een eigen bedrijf. Zo organiseert StudentsInc – onderdeel van grote broer UtrechtInc – trainingen, begeleiding en gratis of goedkope bedrijfshuisvesting aan entrepreneurs annex studenten.
KROEG
StudentsInc biedt meer. Studenten van alle opleidingen van de hogeschool kunnen er ook afstuderen door een eigen bedrijf te beginnen. Een uitgelezen kans voor de mannen achter Code3, de studenten mediatechnologie Emiel Blonk, Michel Bakker en Romano van der Zwet. In de kroeg dronken ze biertjes en maakten plannen voor Code3. Ze trokken hiermee naar hun mentor, die het drietal wees op Students-Inc. Sinds maart van dit jaar zijn zij aan de slag. Blonk en Van der Zwet willen dit jaar afstuderen, terwijl Bakker hier nog niet aan toe is maar wel participeert in het bedrijf.
Is er tijdens hun opleiding al aandacht voor ondernemen? ‘We hebben kennis gemaakt met vakken als economie en bedrijfskunde’, antwoordt Bakker. Blonk: ‘In het tweede jaar draaiden we in groepen projecten met externe opdrachtgevers. We speelden bedrijfje, compleet met een eigen naam. Het was net alsof we een onderneming waren gestart.’ Bakker: ‘De technische kennis en de basis van ondernemen hebben we tijdens de studie geleerd, maar voor de rest moeten we het zelf uitvogelen. We investeren veel tijd en hopen dat het zich straks uitbetaalt.’
ZZP’ER
Steeds meer studenten willen ondernemen, stelt Nils de Witte. Hij is docent bij de opleiding business management, verzorgt de minor global entrepreneurship en had jarenlang een bedrijf dat startups hielp aan investeerders. En geholpen door de economische crisis kiest een steeds grotere groep voor een of andere vorm van ondernemen. ‘Ik denk dat tien tot vijftien procent van onze studenten zelf in hun eigen onderhoud gaat voorzien. Als zzp’er, freelance journalist, vrij gevestigde therapeut of met een bedrijf dat de wereld moet gaan veroveren’, zegt De Witte. Het ondernemerschap dient daarom aandacht te krijgen in de curricula van alle opleidingen, vindt hij. ‘In ieder geval in de keuzevaksfeer maar wellicht ook als verplicht onderdeel.’
Hij signaleert dat er binnen de hogeschool wel het een en ander op dit vlak gebeurt. Natuurlijk is een opleiding als small business and retail management (SBRM) in Amersfoort doorspekt met ondernemerschap. Studenten worden opgeleid tot onder meer zelfstandig ondernemer en leren ‘alle facetten’ van het ondernemerschap, meldt de website. Met een student company in het eerste jaar zetten studenten een product in de markt en runnen zij de onderneming zelf. In de hoofdfase voeren studenten SBRM praktijkopdrachten uit voor bedrijven en in het laatste jaar kunnen zij afstuderen door een eigen onderneming te starten of door onderzoek te doen naar mogelijkheden om een Nederlands product uit te rollen in Amerika.
MARKETING
Maar ook bij minder voor de hand liggende vakgebieden heeft het entrepreneurship zijn intrede gedaan, zoals bij de faculteit Maatschappij en Recht. Voor studenten hbo-rechten en sociaal juridische dienstverlening bestaat de minor ‘Start je eigen juridische praktijk’. Deelnemers krijgen in een half jaar twee dagen per week theorie over ondernemen, trainingen over netwerken en les in marketing. De overige drie dagen werken ze individueel of in groepen aan een eigen bedrijf. En bij oefentherapie Cesar leren eerstejaars tijdens het vak ondernemen de beginselen van het ondernemerschap in de zorgsector. Ook daar zullen studenten in toenemende mate een eigen praktijk beginnen.
En dan is daar nog de minor ‘Onderneem het’, georganiseerd door SBRM, waar studenten van alle opleidingen terecht kunnen. Hier starten groepen een eigen bedrijf dat met een beetje geluk na een half jaar een doorstart maakt. Werkenden in de bouw en infrastructuur die zich willen verdiepen op bedrijfskundig gebied kunnen terecht bij de post-hbo cursus ‘Bedrijfskundig management & ondernemerschap’ van de faculteit Natuur en Techniek.
COMMUNITY
Als het aan De Witte ligt, gaat het onderwijs in ondernemerschap aan de HU een vlucht nemen. Sinds vorig jaar is daartoe de Learning Community Ondernemerschap opgericht, waarvan hij de trekker is. De community bestaat vooral uit docenten van bijna alle faculteiten, een enkele faculteitsdirecteur en wordt mogelijk volgend jaar versterkt door een aan te stellen lector Ondernemerschap.
Het eerder genoemde UtrechtInc en het Utrecht Center for Entrepreneurship participeren erin. De groep wil de kennis van het ondernemerschap bundelen, onderwijs op dit gebied ontwikkelen en inbedden in de curricula bij alle faculteiten. ‘We willen bijvoorbeeld een module over ondernemerschap van 5 EC (studiepunten) ontwikkelen die opleidingen dan als keuzevak kunnen aanbieden of in het curriculum opnemen.’
Dat klinkt toch enigszins vrijblijvend. Moet ondernemerschap niet gewoon een verplicht vak bij alle opleidingen worden? Hij zucht. ‘Niet ik, maar de docententeams gaan over het onderwijs’, legt hij uit. ‘Ik wil studenten niet per se aansporen ondernemer te worden. Het is ploeteren; het is eigenlijk helemaal niet leuk. Maar als studenten besluiten om een bedrijf te starten dan zie ik het als mijn taak ze zo goed mogelijk te helpen.’
