Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied
Onderzoeker Mirjam Tuk Van de Universiteit Twente liet één groep proefpersonen vijf volle glazen water leegdrinken en een andere groep proefpersonen alleen hele kleine slokjes water nippen. Na veertig minuten kregen de proefpersonen een keuze voorgelegd: of nu een relatief klein geldbedrag of over een maand het dubbele ontvangen. Proefpersonen met een volle blaas kozen veel vaker voor de uitgestelde beloning.
Een opvallend resultaat dat zijn oorsprong lijkt te hebben in het fenomeen embodiment: het idee dat je denken niet los kunt zien van het lichaam waarin dat denken plaatsvindt. Zelfcontrole vraagt om afremming (inhibitie): de proefpersonen uit de studie van Tuk moesten zichzelf tegenhouden om niet direct akkoord te gaan met het lage bedrag. Dezelfde gevoelens van inhibitie die nodig zijn om met een volle blaas om te gaan.
Ook ander onderzoekt toont aan dat fysieke omstandigheden invloed hebben op onze zelfcontrole. Onderzoekers van de Brigham Young University vonden bijvoorbeeld dat mensen die zich op hun eigen fysieke balans richten, sterker geneigd zijn om tijdens het kopen van dure producten de verschillende opties tegen elkaar af te wegen en uiteindelijk niet het duurste product, maar een product met een gemiddelde prijs te kopen.
De onderzoekers voerden meerdere experimenten uit. Zo lieten ze proefpersonen bijvoorbeeld op één been staan, of achterover leunen op een stoel terwijl ze online winkelden. De resultaten waren steeds hetzelfde: proefpersonen die zich (onbewust) concentreerden op hun balans, waren sterker geneigd de verschillende opties met elkaar te vergelijken en uiteindelijk te kiezen voor een product met een gemiddelde prijs.
Met een volle blaas en achterover leunend op mijn bureaustoel tik ik deze laatste zin. Eindelijk klaar, nu snel naar de wc en naar buiten!
