Bij de opening van het nieuwe studiejaar spraken koning Willem Alexander en minister Jet Bussemaker, ieder aan een andere hogeschool, lovende woorden over het hbo.
'Het hbo is een van de belangrijkste hefbomen in de naoorlogse geschiedenis van ons land', zei de koning gisteren bij de jaaropening van de Haagse Hogeschool. 'Een hefboom voor de emancipatie van honderdduizenden vrouwen en mannen uit alle lagen van onze samenleving. Een hefboom voor de beantwoording van tal van maatschappelijke vragen door goed opgeleide professionals. En een hefboom voor de ontwikkeling van talent.'
Maar hij verwees ook naar de zorgen om het onderwijs: 'De discussie over kwaliteit wordt breed gevoerd in het hbo en daarbuiten', stelde hij. 'Het is goed dat er daarbij oog is voor de menselijke maat en voor een uitdagende leeromgeving die studenten en docenten motiveert echt het beste uit zichzelf te halen.'
Foutloos rijmen
Minister Bussemaker sloot daarbij aan. 'Het hbo heeft de afgelopen jaren een enorme kwaliteitsslag gemaakt', zei ze vanmiddag bij Hanzehogeschool Groningen. 'Daar mogen alle hogescholen trots op zijn. Maar het onderwijs is vaak ook nog te twintigste-eeuws.'
Ze verwees naar de technologische ontwikkelingen waarmee afgestudeerden te maken krijgen. Daar moeten ze niet bang voor zijn, maar vooral de mogelijkheden van inzien. Ze vergeleek het met de opkomst van schaakcomputers: die zijn sterk, maar als een mens meedenkt wordt het niveau nog hoger. 'Het bleek dat als mens en machine niet tegen elkaar streden, maar juist samenwerkten, ze een ijzersterke alliantie hadden.'
De mens is niet uitgespeeld, want alleen de mens kan met ideeën komen. Bussemaker: 'Een computer kan een tekst inmiddels foutloos laten rijmen, maar er is er nog niet één geweest die een gedicht heeft geschreven dat mensen raakt in hun ziel.'
Professional
Hogescholen hebben een minder sterke traditie van jaaropeningen dan universiteiten. Sommige doen er helemaal niets aan, andere houden het klein. Maar net als aan de universiteiten vermengen de sprekers in hun toespraken ambities, loftuitingen en kritiek, al wordt dit in het hbo veelal aangevuld met spannende ideeën over de toekomst van de ‘professional’.
Zo sprak Mariëtte Hamer, voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, bij de opening van de Hogeschool Utrecht over het belang van doorleren op een onzekere arbeidsmarkt: 'Je bent er niet meer met één goede beroepsopleiding. Je leven lang blijven leren en ontwikkelen is een basishouding, een vanzelfsprekendheid.'
(Foto: Rineke Dijkstra, copyright RVD)
