Nu de spanningen in de wereld hoog opgelopen, maken de hogescholen hun borst nat voor het nieuwe studiejaar. ‘Als het in Turkije dondert, kan het bij ons onrustig worden in de klas.’
Door Bas Belleman (HOP)
Hogescholen kunnen zich niet afschermen van de buitenwereld. Dat is de teneur in de eerste toespraken bij de opening van het nieuwe studiejaar in het hbo. De onderwijsinstellingen staan voor een grote opgave, zeggen de bestuurders.
‘We rekenen elkaar in deze samenleving steeds vaker af op grond van cultuur, ras, religie, politieke overtuiging of nationaliteit’, meent collegevoorzitter Wim Boomkamp van Saxion Hogescholen. Het hbo moet dat volgens hem juist niet doen.
Waarden meegeven
De hogescholen moeten studenten niet alleen voorbereiden op de arbeidsmarkt, maar hun ook de waarden van vrijheid en verdraagzaamheid meegeven, vindt collegevoorzitter Paul Rüpp van Avans Hogeschool. ‘Het betekent dat wij moeten erkennen en begrijpen vanuit welke achtergrond de Erdogan maar ook de Gülen-aanhangers denken en handelen’, gaf hij tijdens zijn openingsspeech als voorbeeld. Als het aan de orde komt, moeten docenten hun studenten helpen om hier in de klas te discussiëren, ‘maar wel vanuit de overtuiging dat die discussie in vrijheid én veiligheid gevoerd kan en moet worden.’
Ook anderen stippen de onrust in de wereld aan. ‘Ik heb het zelf zo wel eens uitgedrukt: als het in Turkije dondert, kan het bij ons onrustig worden in de klas’, schrijft voorzitter Ron Bormans van de Hogeschool Rotterdam in een essay bij de jaaropening. Alles waar de samenleving mee worstelt (‘zoals racisme, vechtpartijtjes, bedreiging en ongepaste teksten die op de muren gekalkt worden’) zie je volgens hem ook aan hogescholen terug.
Confronterend
Het onderwijs zou de spanningen moeten verminderen en de emancipatie van achtergestelde bevolkingsgroepen vooruit moeten helpen, maar dat valt niet mee. Docenten staan voor een ‘ongekend moeilijke opgave’, vindt rector Huib de Jong van de Hogeschool van Amsterdam. Hijzelf kende die opgave niet, geeft hij ruiterlijk toe, want hij had vrijwel alleen aan de universiteit lesgegeven. Hij vond het lesgeven in het hbo ‘confronterend’.
De kunst is vooral om de diversiteit in een kracht te veranderen, denken de voorzitters. ‘Het omgaan met verschillende perspectieven, al die verschillende lagen die in het spel komen als je gaat studeren, leren en daarna stage lopen en werken; dat is ons dagelijks werk’, zei bestuursvoorzitter Jet de Ranitz van Inholland vanochtend. Net als de samenleving staan hogescholen onder druk, ‘maar onze studenten en docenten laten dagelijks zien hoe goed samenleven moet én dat het kan’.
