De maandelijkse column van Remko van Broekhoven, docent journalistiek. Ditmaal over een wereld die te koop staat.
Ooit zat ik in een actiegroepje dat luisterde naar de naam ‘De wereld is niet te koop’. Dat leidde tot een onmogelijke afkorting: DWINTK. Hier was duidelijk geen marketeer aan te pas gekomen. Niettemin denk ik met warme gevoelens aan ons clubje terug. Zo beklom het gedeelte van onze groep zonder hoogtevrees, huizenhoge steigerreclames, en gooide daar ons eigen spandoek overheen uit onvrede met oprukkende commercie in oude binnensteden. We dreigden met een boycot van de Appie toen Ahold-topman Anders Moberg een miljoenenbonus bedong terwijl honderden AH-medewerkers ontslagen werden. En we brachten een videoclip op TMF met Samiro en Def (‘naar de tering met de globalisering’) P., weer met dat motto van ons: De wereld is niet te koop.
Best een aparte stelling, want blijkbaar was er van alles wél te koop of op zijn minst te lease. We bedoelden natuurlijk dat de wereld niet te koop moest zijn. Dat winst en eigenbelang niet boven zingeving en samenwerking mochten gaan. We keerden ons met idealisme tegen wat wij cynisme vonden. Zoals Oscar Wilde een toneelpersonage in de mond legde: ‘De cynicus kent van alles de prijs en van niets de waarde.’ Weinigen kennen het antwoord dat Wilde erop liet geven: ‘En een sentimentalist is iemand die alles absurd veel waarde toekent, maar van niets de marktprijs weet.’
Wie zal het zeggen… Ik weet alleen dat de wereld vandaag alleen maar meer te koop lijkt. Steden als Utrecht en Amsterdam zijn de steigerreclames voorbij en worden zelf aan de man gebracht door city-marketeers voor wie er nooit te veel toeristen zijn. Ondanks de crisis van 2008 blijven ‘topmanagers’ miljoenen incasseren. En niet alleen doen multinationals zaken tot in China en India: hele landen worden geregeerd alsof ze bedrijven zijn, in Nederland door een man die ooit pindakaas verkocht en in Amerika door een vent die fortuin heeft gemaakt met de handel in grote gebouwen en gebakken lucht.
Ik zou graag beweren dat de wereld nog steeds niet te koop is. Maar om dat waar te maken, moeten we toch echt voor een andere wereld vechten.
