Medewerkers van De Docentenacademie voor effectief onderwijs geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten over de vraag wat te doen als er echt weerstand is in de klas.
Je les loopt stroef. Overkomt dit jou ook wel eens?
Als de les niet gaat zoals gewenst ,kan het zijn dat er weerstand is. Weerstand tegen jou, tegen de inhoud van je les, tegen het tijdstip, tegen de manier waarop je jouw les organiseert etc. Vaak voel je zelf (fysiek) haarscherp aan dat er iets aan de hand is. Ik heb vaak de neiging om door te gaan met de les maar als er echt zwaar verzet is, heeft dat geen enkele zin. De emoties zijn zo groot dat je ze niet meer kunt negeren. Integendeel, zou je doorgaan, dan leidt dat alleen maar tot nog meer weerstand.
Hoe achterhaal je of er sprake is van zwaar verzet en hoe zorg je ervoor dat je niet tijden bezig bent met alleen het ‘proces’ en niet terug kunt naar de inhoud?
- Signaleer wat er gaande is en vertrouw op je gevoel.
- Leg de inhoud stil, houd je mond, ga zitten en benoem wat je waarneemt (‘ik zie dat’) of vanuit je gevoel (‘ik heb het gevoel dat het mij niet lukt…’).
- De weerstand op tafel. Vraag naar wat er feitelijk aan de hand is en nodig de klas expliciet uit (‘wat is er aan de hand of wie kan mij helpen, want ik begrijp niet goed wat ik beter kan doen?’). Benadruk de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de les en wees oprecht benieuwd. Wees alert om de hele klas te bevragen en besteed dus ook aandacht aan de stille, rustige studenten.
- Vat samen wat je gehoord heb en check of dit klopt en volledig is.
- Voel wat dit met je doet en laat hier iets van zien.
- Onderzoek en benoem jouw verwachtingen en die van de groep.
- Kom in overleg met elkaar tot een oplossing.
- Check na afloop of de oplossing heeft gewerkt, voor je studenten en voor jou. Kom desgewenst tot een andere oplossing.
- Zorg voor jezelf. Lucht bij een collega over hoe het was.
Weet dat hobbels en lastige kwesties onvermijdbaar zijn. Maar als je een hobbel met de klas goed oppakt, verbetert dat vaak de samenwerking met je studenten waardoor er meer binding ontstaat en er meer wordt geleerd.
En een andere troost: weet dat je ook kunt stoppen en aangeven dat het zo niet verder gaat. Je bent niet verplicht om les te geven. Soms is dat de beste oplossing voor iedereen. Alleen al deze gedachte helpt soms om vrijer te kunnen reageren!
Dit blog is mede gebaseerd op de training ‘Onder de tafel’ van Karin de Galan en Gonnie Kügel uit 2011.
Zie voor meer informatie onze vernieuwde website.
