Medewerkers van De Docentenacademie voor effectief onderwijs geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten over de vraag hoe een goed lesontwerp kan bijdragen aan gemotiveerde studenten.
Ik gaf een cursus waarin studenten leerden om een adviespresentatie voor een opdrachtgever te geven. Een belangrijke vaardigheid voor de toekomstige beroepspraktijk. In de eerste les legde ik veel uit en liet ik een paar goede en slechte voorbeelden zien. In de lessen daarna moesten studenten zelf individueel aan de hand van een casus een adviespresentatie verzorgen. Na afloop van de cursus twijfelde ik of de studenten wel geslaagd waren in het behalen van het leerdoel.
Hoe weet je zeker dat je een les zo ontwerpt dat studenten na afloop de gevraagde vaardigheid onder de knie hebben?
Met mijn kennis van nu zie ik een aantal fouten in mijn toenmalig lesontwerp. Ten eerste moesten studenten de leerdoelen halen door slechts één keer een presentatie te oefenen. Ten tweede moesten ze zonder oefening direct zelf toepassen wat ik verteld had. Ten derde kregen studenten zoveel feedback van hun medestudenten (en van mij) dat ze daarmee eigenlijk het bos in werden gestuurd. Al met al had ik het idee dat ik met dit ontwerp studenten meer liet ervaren dat ze faalden dan dat ze het idee hadden dat ze succes ervaarden. Of met andere woorden: hoe motiverend was mijn lesopzet in het kader van leren?
Wat werkt dan wel?
- Deel het leerdoel of de leerdoelen van de cursus op in kleinere subdoelen en ontwerp voor die subdoelen aparte leeractiviteiten. Zo zou bij mij bijvoorbeeld één les kunnen gaan over de structuur van een adviespresentatie en daar zou ik studenten eerst een oefening mee kunnen laten doen.
- Wissel theorie en oefening steeds af. Leg iets uit (bijvoorbeeld wat is de functie van een structuur, uit welke elementen bestaat een structuur) en laat studenten daar vervolgens mee oefenen zodat ze zelf de kennis kunnen toepassen.
- Maak gebruik van feedback op iedere leeractiviteit, zodat studenten horen en zien wat ze goed en minder goed doen en waar hun ontwikkelpunt ligt.
- Doseer de feedback. Richt je vooral op waar de grootste winst te halen valt met de kleinste stap. Dan kan de student zich daar eerst op focussen.
- Zorg voor succeservaringen op de leeractiviteiten. Hoe motiverend is het voor studenten als ze iets gedaan hebben en ze alleen feedback krijgen zonder ook maar iets direct met die feedback te kunnen doen? Laat studenten iets herkansen en daarmee succes oogsten.
Op deze manier ervaren studenten stapsgewijs dat ze beter worden in iets. Dat geeft ze zelfvertrouwen en motiveert ze om een volgende stap te zetten. En het is jouw primaire taak om op deze manier het leren te stimuleren!
