Medewerkers van De Docentenacademie voor effectief onderwijs geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten over het onderscheid tussen termen als leerdoelen, uitkomsten en competenties: wat is het verschil of gaat het allemaal om hetzelfde?
.
1. Competenties
Laten we beginnen met competenties. Ze zijn over het algemeen generiek geformuleerd en beschrijven de beroepstaken, -handelingen en -houding die een afgestudeerde moet beheersen (zoals ‘analyseren/‘onderzoeken’). Competenties kunnen voor meerdere opleidingen gelden en worden vaak opgesteld in samenspraak met het beroepenveld.
2. Resultaten
De termen leerresultaten, leeropbrengst of leeruitkomsten verwijzen naar hetzelfde. Het gaat om het (aan)getoonde resultaat (wat weet, begrijpt en kan de student). Met andere woorden: wat heeft een student daadwerkelijk bereikt? Op basis van een competentie kan je een aantal leerresultaten formuleren. Zo kan de competentie ‘onderzoeken’ bijvoorbeeld bestaan uit de specifieke leerresultaten als ‘de student heeft een onderzoek opgezet’, ‘de student evalueert een bestaand onderzoek’ en ‘de student heeft een onderzoek uitgevoerd’. Deze resultaten staan los van het onderwijsaanbod en zijn daarmee leerwegonafhankelijk. Zij zijn dus niet gekoppeld aan een specifieke cursus of les. Zij zijn daarmee ook groter en dus duurzamer.
3. Doelen
Tot slot de leerdoelen. Het woord zegt het al: dan gaat het om het gewenste resultaat dat gekoppeld is aan de inhoud en opzet van een cursus of les (bijvoorbeeld ‘je benoemt de drie aspecten die bijdragen aan duurzame energie’). Je wilt dat de student iets kent, begrijpt of kan en de basis daarvoor bied je in je cursusprogramma. Via het onderwijs kan de student de doelen bereiken. Een ander woord hiervoor zijn beoogde leerresultaten of beoogde leeruitkomsten waarbij de nadruk ligt op beoogd. Het is de gewenste output van een bepaald leerproces.
Dit impliceert dat het in een cursushandleiding dus altijd gaat om leerdoelen, terwijl het voor bijvoorbeeld een heel onderwijsprogramma gaat om leerresultaten. Een leerdoel wordt een leerresultaat zodra een student aangetoond heeft, door bijvoorbeeld een toets, dat hij iets beheerst. Een leerdoel loopt zo over in een leerresultaat!
Zie voor verdere informatie: www.dedocentenacademie.nl
