Annette Klarenbeek is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein. Zij blogt, wisselend met collega Reint Jan Renes, op deze plek over haar vakgebied. Ditmaal: praten over seks.
Op sociale media, tv programma’s of op een verjaardagsfeestje is seks een veelbesproken onderwerp. Dit suggereert een openheid waarbij we bevrijd zijn van de frustraties en taboes van weleer. Maar betekent dit ook dat er in ons privéleven veel over seks gesproken wordt op een manier die gaat over onze eigen wensen, grenzen en gevoelens? Durven we met onze partners of dates te bespreken hoe we ‘het’ ’t liefste willen doen?
Volgens Foucault (2018) is de obsessie voor seksualiteit in het publieke discours er om te bepalen wat normaal is en wat niet. De nieuwe norm lijkt te zijn dat je pas gelukkig bent als je een opwindend seksleven hebt. Maar uit onderzoek blijkt dat de meeste mensen het, vooral met de eigen partners, ingewikkeld vinden om te praten over wat ze nu werkelijk seksueel bezig houdt (Lunsen & Laan, 2017). Daarbij speelt veelal in ons hoofd dat idee van wat ‘normaal’ is. Er is vaak een zekere angst dat de ander jouw gedachten gek zal vinden. Dat kan al lastig zijn als het gaat over over de frequentie en of deze wel voldoet voor het hebben van een ‘goede’ relatie.
Nog een complicerende factor: stijlverschillen in communicatie kunnen ook opspelen bij intieme relaties over intieme onderwerpen (Tannen, 1994). Toch zou het begrip voor het bestaan van spreekstijlen ons kunnen helpen om de intieme relatie en de seksualiteit te verbeteren.
Het kan dus zijn dat je tegen de ander zegt: ‘Wat wil je dat ik met je doe?’. Maar dat de ander daar even geen reactie op geeft, waar jij op jouw beurt vervolgens geen raad mee weet. Deze miscommunicatie kan mede ontstaan omdat hier een verschil is in spreekstijl. Wat voor jou een gewone vraag is, kan de ander als veel te direct ervaren. Toegeven dat communicatie en juist praten over seks complex is, kan al heel bevrijdend werken.
Het belangrijkste inzicht in conversationele stijl is het inzicht zelf: de wetenschap dat er niemand gek is en dat een zekere mate van miscommunicatie en aanpassing normaal is in gesprekken, ook die over seks.