De verkiezingen zijn voorbij, de voorlopige uitslagen bekend. Sometimes you win sometimes you lose. En nu? Wat betekent deze uitkomst voor het leenstelsel, de planeet en zoiets als diversiteit? Vijf studenten uit onze videoserie ‘Wat Stem Jij?’ hebben zeker een idee.
Emma, van D66 ( ging van 19 naar 24 zetels)
‘Ik zat gisteren met mijn vriend op de bank en kon het amper geloven. Bizar en echt een feestje. Ik had 18 zetels verwacht. Er was zeker sprake van het Kaag-effect want ze deed het uitstekend. Corona speelde ook een grote rol. Veel kiezers hebben zich geschaard achter de regerende partijen omdat ze tevreden zijn over de maatregelen. Mensen die dat niet waren, stemden Forum. Dit jaar schijnen opvallend veel jongeren te hebben gestemd. Veel daarvan kozen D66, vanwege diversiteit. Wij hebben straks als enige een transgender in de Kamer en we hebben veel vrouwen en LHBTIQ+ mensen op de lijst.
De VVD mag dan de grootste zijn, maar zal ook concessies moeten doen. Voor mij heeft het klimaat prioriteit. We willen ook niet inleveren op medisch-ethische kwesties. Ik ben trots op hoe progressief D66 is op dat gebied. Het is goed voor jongeren dat zij nu ook kunnen zeggen: “Ik kan niet meer, hier stopt het voor mij.” Je moet zelf kunnen bepalen wat er met je lichaam gebeurt, net als bij abortus.
Wat mij betreft gaat de coalitie bestaan uit VVD, D66, GroenLinks, Volt en PvdD. Maar we zullen een weg moeten vinden met de rechtse partijen, want ik wil niet in de oppositie gaan zitten. Je kunt als tweede partij niet de handdoek in de ring gooien. Of die voorlopige compensatie voor de pechgeneratie er komt? Zeker weten.’
Mitchell van VVD (Droombaan: Tweede Kamerlid worden) (ging van 33 naar 35 zetels)
‘Het komt niet vaak voor dat partijen die geregeerd hebben zoveel winnen, dus dit is een mooie uitkomst voor de VVD. Sowieso een goed resultaat voor rechts Nederland. Mijn gedroomde coalitie bestaat uit VVD, D66 en CDA, maar dan hebben ze slechts 28 zetels in de Eerste Kamer. Ja21 zou er bij kunnen, maar dat doet D66 niet. CU kan om die reden ook niet, vanwege hun verschillende visie op abortus en euthanasie. Volt heeft te weinig ervaring om te kunnen regeren. SP en PvdA zouden er wel bij kunnen.
Bij de NOS gisteren werd gezegd dat de toeslagenaffaire voor de VVD’ers een ver-van-hun-bedshow is. Integendeel: wij vinden die – om het zacht uit te drukken – schandalig. De slachtoffers hun leven teruggeven krijgt de eerste prioriteit.
Het klimaatprobleem? Dat is belangrijk en urgent. Maar Jesse Klaver denkt dat hij de president van de wereld is. Je moet de landen van Europa meekrijgen en daarmee een blok vormen. Zolang we China en Amerika niet meekrijgen kunnen we het tij niet keren. Ik zie het, zelfs met de hulp van D66, somber in.
Compensatie voor de pechgeneratie? Dat is te duur. Het voorstel om dat geld weg te halen bij de multimiljonairs vind ik onverstandig. Die bedrijven zijn al niet dik gezaaid, ze nemen veel risico en betekenen een inkomen voor veel mensen. Je moet ze niet de stuipen op het lijf jagen en het land uitsturen. Met een basisbeurs kan ik wel leven.’
Elise, CDA (ging van 19 naar 15 zetels)
‘Ik vind het heel erg jammer, we hadden gehoopt op meer zetels. We zullen waarschijnlijk wel gaan praten over samen regeren, want dat hebben we eerder gedaan met de VVD en D66. Of we het met die laatste partij eens zullen worden over een nóg verdere versoepeling van de euthanasiewet moet blijken.
De afgelopen jaren was de stikstofcrisis natuurlijk een spagaat voor het CDA. We willen verduurzamen maar we willen ook dat de boeren kunnen blijven boeren. Komende jaren wordt de aanpak met de boeren ook een heikel punt. We willen onze beloftes nakomen en achter onze idealen staan.
Ik hoop op een coalitie van VVD, D66 en CDA. Het liefst niemand erbij, want hoe minder partijen hoe efficiënter. Compensatie voor het leenstelsel zal er zeker komen. En dan het liefst op onze manier en niet met die voucher van D66. We willen dat iedereen gecompenseerd wordt, ongeacht hun toekomstplannen.’
Ivo, Partij voor de Dieren (ging van 5 naar 6 zetels)
‘Deze uitslag is in orde. De peilingen stonden ooit op acht zetels, maar door corona is op het laatste moment alles anders geworden. Een paar van onze stemmen zijn naar Baudet gegaan, omdat hij de maatregelen overboord wil gooien.
Overal is krimp bij links. Ben ik daarom voorstander van een fusie? Nee, we zijn te verschillend. GroenLinks en PvdA zou nog kunnen. Maar wij zijn veel progressiever, voor ons staat de natuur op de eerste plaats.
Ik denk niet dat we mee willen regeren. We kunnen beter wachten op betere tijden tot een linkse coalitie weer mogelijk is. Het hoeft niet per se slechter te gaan met Nederland voordat mensen weer naar links gaan. Corona heeft ons rechts gemaakt, want je ziet dat we achter de leider zijn gaan staan. Kleine ondernemers stemmen altijd rechts en nu nog eerder omdat het slecht met ze gaat. En veel mensen hebben met hen gesympathiseerd want iedereen kent wel een ondernemer die lijdt. Blijkbaar moeten we eerst uit de crisis voordat we aan de dieren of aan het klimaat gaat denken.
Ik hoop dat D66 gaat meeregeren. Die wil de veestapel voor de helft inkrimpen, dat is al wat. Ik blijf natuurlijk actief voor de Partij voor de Dieren. We zullen weer terugkomen, dingen gaan in golfbewegingen. Ik ben geen evangelist, dus ik ga verder niet roepen wat mensen niet of wel moeten doen. Dat mag iedereen zelf beslissen.’
GroenLinks Jens, GroenLinks (ging van 14 naar 7 zetels)
‘Tja, dit is k*t met peren. D66 heeft het ontzettend goed gegaan en dat is zonde voor links. Voor Nederland een verlies. We gaan nu onze wonden likken en kijken wat er mis is gegaan. Klaver was vier jaar geleden heel fris, maar ik vond hem nu ook goed, volwassener geworden.
GroenLinks heeft ingezet op de klimaatcrisis, maar dat gaven veel kiezers geen prioriteit. Achteraf hadden we beter kunnen inzetten op sociale gelijkheid. Fuseren met de PdvA? Ik weet het niet, we zijn verschillend en zouden juist kiezers kunnen verliezen. Maar een gesprek is goed want als je samen 25 zetels hebt met SP, PvdA en GL moet je dat overwegen.
Bij mijn gedroomde coalitie hoop ik dat VVD en D66 kijken naar links. GL is in 2017 uit de formatie gestapt vanwege klimaat en migratie. Nu staan vluchtelingen in de kou. Hopelijk zal D66 dit keer zijn rug recht houden op dat punt. Kijk naar afgelopen tien jaar. Denk aan het aantal daklozen dat is verdubbeld, de toeslagenaffaire, het stikstofschandaal – waardoor de woningbouw stilligt – , willekeurig coronabeleid, personeelstekorten in de zorg, lerarentekorten, slecht onderwijs en duizenden jongeren in de schulden door het leenstelsel.
Ik zie nu op mijn twitterlijn dat mensen zich aanmelden bij een vakbond of milieuorganisaties. We leggen ons er niet bij neer. Als je links bent en je maakt je zorgen voor het milieu: wees actief, ga demonstreren, wordt lid van Milieudefensie, Greenpeace, Wakker Dier of wat dan ook en laat je horen.’
Meer weten van deze studenten? Bekijk ze op onze video’s: Elise ging voor CDA, student Jens kiest voor GroenLinks, Emma gaat voor D66, Thalia gaat op de PvdA stemmen, Mitchell stemt op de VVD, Martijn stemt op Ja21, en Ivo kiest voor de PvdD.
