De afgelopen jaren is er, volgens velen, een zogenoemde ‘afrekencultuur’ ontstaan. Ook in Nederland. De slachtoffers van cancel culture zijn er in alle vormen en maten. Het gaat vaak om mensen met invloed of hoog aanzien, in een bepaalde sector. Het zogenaamd ‘cancellen’ van iemand, gebeurt door middel van het boycotten van zijn producten, het uiten van kritiek jegens het ‘slachtoffer’ of diegene wordt gewoon weggecijferd uit de maatschappij.
Het afgelopen jaar zou dit gebeurd zijn met meerder BN’ers, waaronder Johan Derksen, Jort Kelder en Sywert van Lienden. Het meest bekende voorbeeld is Bilal Wahib. Hij wist, door zijn macht te misbruiken, een minderjarig kind over te halen om zijn geslachtsdeel te tonen op een Instagram livestream. Vervolgens zou hij óók het slachtoffer zijn geworden van de Nederlandse afrekencultuur, na een mediastorm van een week. Top Notch verbrak zijn banden met de artiest, zo ook zijn Instagram-ban. Toch bleef Wahib nog een lange poos in de hitlijsten staan, zal hij in juli te zien zijn op het witte doek en is hij momenteel druk in de weer met een (hoe ironisch het ook klinkt) documentaire over pesten.
Dan wat recenter: rapper en artiest Lil’ Kleine. Nadat er, door meerdere getuigen, werd geclaimd dat hij zijn vriendin bont en blauw had geslagen tijdens een vakantie op Ibiza, was iedereen verontwaardigd. Hoe kan het zo zijn dat deze witte, jonge, vaderlijke ‘randstadartiest’ geen soortgelijke behandeling krijgt als Wahib? En hoe kan het dat Top Notch zijn handen niet wegtrekt van deze man?
De verontwaardiging was groot en men probeerde online op grote schaal op te roepen tot het ‘terughalen’ van Wahib. Wat Lil’ Kleine had gedaan zou immers veel erger zijn. Mensen riepen massaal dat wit privilege hem had gered.
Waar ik vooral van schrok, was van de mate waarin mensen Wahibs daden probeerden goed te praten, door Lil’ Kleines wit privilege te noemen. Ik was verbaasd dat ze dit zagen als een ‘bruin/wit’ probleem, en niet als een mannenprobleem. Want dat is het.
Hiermee wil ik niet zeggen dat wit privilege niet een grote factor is in de verschillende manieren van handelen door de maatschappij en Top Notch. Het speelt zéker een rol. Maar dat is niet het focuspunt. Wat wèl het punt is, is dat mannen structureel hun macht misbruiken om andere groepen te abusen. En dat de verontwaardiging bij Bilal groter was omdat het ging om een minderjarig jongetje. Waardoor machtsmisbruik voor mannen opeens heel dichtbij kwam.
Mensen en instanties met macht, zoals Top Notch, kijken structureel weg. Van geweld tegen vrouwen. Van seks hebben met een minderjarig meisje, door SFB. Van de grootschalige misogynie. Van het seksisme in vele rapteksten. En van het vrouwonvriendelijke gedrag van artiesten, die deze bedrijven onder hun vleugels hebben.
Ondanks deze structurele gebeurtenissen in de afgelopen jaren, waren velen toch verbaasd dat Top Notch met een inhoudsloos statement kwam, over het rumoer rond Lil’Kleine. Daarin liet het platenlabel zich plots uit over de onderdrukking in West-Papua en de Molukken, terwijl het hier eerder nooit wat aan gedaan had. Het werd de club blijkbaar zo heet onder de voeten, dat ze opeens de social justice card trokken.
Top Notch heeft nooit zijn verantwoordelijkheid genomen als het gaat om misogynie en abuse. Waarom verwachten mensen nu van wel?
Heb jij je uitgelaten over het gedoe rondom eerdergenoemde kwesties? Check bij jezelf of je dat hebt gedaan. Uit solidariteit met de slachtoffers, of omdat er ‘met twee maten gemeten’ wordt.
Dit is wat we zouden moeten doen: slachtoffers centreren, in plaats van daders.
