Saskia van Laar en Alard Joosten, van De Docentenacademie voor effectief onderwijs, geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten, over het presenteren van leerdoelen.
Het nadenken over leerdoelen helpt je als docent bij je ontwerp en uitvoering van je lessen. Het formuleren van leerdoelen is de eerste stap, de tweede is: hoe presenteer je ze aantrekkelijk? In lessen zie ik vaak dia’s langskomen met een aantal leerdoelen die meestal abstract en volgens het boekje zijn geformuleerd.
Een voorbeeld:
‘Je weet wat wordt verstaan onder een bedienmodel en je kunt een bedienmodel analyseren en verbeteren’.
Hoe motiverend is dit leerdoel voor studenten? Waarvoor heeft hij een bedienmodel nodig? Waarbij gaat hem dit helpen? Met andere woorden: hoe weet ik als student wat ik met dit leerdoel kan op dit moment of in de latere beroepspraktijk?
Hoe beter ik als student begrijp waarvoor ik iets leer of doe en hoe belangrijker dat voor mij is, hoe langer ik geboeid en geïnteresseerd ben en hoe groter de kans op resultaat wordt. Zorg dus voor aantrekkelijke leerdoelen.
Hoe presenteer je jouw leerdoelen aantrekkelijk in jouw les? Vier tips.
-
Gebruik een actiewerkwoord. Geef aan wat de student na afloop van de les of een onderdeel kan laten zien. Dus: benoem of licht toe in plaats van begrijpen op kennen. Het verschil is dat je niet kunt zien of iemand iets begrijpt. Je kunt wel zien of iemand iets kan toelichten. Het lijkt een klein verschil, maar door te focussen op welk gedrag de student kan vertonen, weet je student ook wat er van hem wordt verwacht en kan hij beoordelen of hij daartoe inderdaad in staat is.
-
Kies één werkwoord. Per leerdoel gebruik je één werkwoord in plaats van meerdere. Kies hierbij het hoogst haalbare. Als je wilt dat studenten iets kennen en begrijpen, kies je voor begrijpen. Waarom? Je kunt als student best een formule of definitie reproduceren maar of je die vervolgens ook snapt is nog maar de vraag. Kennen wordt dan het eerste programmaonderdeel, maar je eindigt op begrijpen.
-
Maak het interessant. Wat gaat er nu in de (beroeps)praktijk mis waardoor studenten hiervoor worden behoed? Nog mooier is het als je al direct kunt aansluiten bij lastige situaties die studenten nu al ervaren. Daarmee maak je het leerdoel direct relevant.
-
Presenteer een als…dan…redenering. Aansluitend op tip 3 kun je in de presentatie de praktijksituatie gebruiken (ALS) als opstap naar je leerdoelen (DAN). Formuleer eerst een (lastige) praktijksituatie en daarna zo concreet mogelijk wat een student daarvoor moet weten, snappen en kunnen. Voorbeeld: Als je een overtuigend essay moet schrijven (praktijksituatie) dan moet je een standpunt formuleren, beargumenteren en je voert bewijs aan voor de argumenten. Verder schrijf je actief, beeldend, positief en persoonlijk (leerdoelen). Je presenteert dus expliciet binnen welk kader de studenten het leerdoel kunnen toepassen.
Het eerder genoemde leerdoel zou ik op basis van de tips presenteren als:
‘Als je voor een organisatie een marketinganalyse uitvoert (praktijksituatie), dan moet je daarin hun bedienmodel evalueren (leerdoel). Na afloop van deze les kun je dan ook een bedienmodel evalueren’.
Kijk eens naar jouw leerdoelen voor je eerstvolgende les. Zijn zij aantrekkelijk geformuleerd? Kun je ze nog dichter bij de beroepspraktijk brengen? Hoe meer studenten zien wat de lesstof voor ze kan betekenen, hoe meer ze bereid zijn om aan de slag te gaan. En dat is toch wat je wil?
Leestip: Nieuwburg, Herjon (2016, 15 november). Succesvol aan de slag met werkvormen. Stap 1: leerdoelen versus lesdoelen.
Kijk voor meer informatie op: www.dedocentenacademie.nl
