De studieloopbaan van de student, flexibilisering van het onderwijs, internationalisering, onderzoek en kennisdeling. Het zijn de thema’s die tijdens het HU-onderwijscongres op 28 augustus aan bod komen. Collegelid Huib de Jong (54), met onderwijs en onderzoek in zijn portefeuille, maakt twee jaar na zijn aantreden de balans op.
De hogeschool scoort op het gebied van studierendement onder het landelijk gemiddelde en wil dit in 2012 met tien procent verbeteren. Hoe kan dit?
‘Alle Randstadhogescholen zitten qua rendement onder het landelijk gemiddelde en dat komt onder meer omdat er een relatief grote groep allochtonen studeert. Met de extra subsidie die het ministerie ons toekent willen we de studievoortgang van die groepen op hetzelfde niveau brengen als studenten met een Nederlandse achtergrond. Dat is een belangrijk traject om het rendement van de gehele HU te verhogen.
Verder overwegen we om tijdens de contacten in de introductietijd nog nadrukkelijker aan te geven wat de opleiding van hen verlangt. Plasterk bracht het idee van een intakegesprek naar voren en wat mij betreft is dat een reële optie. Maar dat betekent nog geen selectie aan de poort, want toegankelijkheid van het onderwijs is belangrijk voor ons. Ook wordt de studiebegeleiding in het eerste jaar een belangrijke factor; daar zetten we de komende periode sterk op in.’
Tijdens een congres van HU-studenten werd geopperd om de begeleiding van eerstejaars door ouderejaars te laten verzorgen.
‘Ik vind dat een heel goed idee. De studenten die met het idee kwamen denken zelf dat de effectiviteit van de begeleiding groter zal zijn. Eerstejaars moeten nog wennen en praten opener met andere studenten dan met docenten en andere begeleiders.’
Belangrijk voor studiesucces is de binding van studenten aan de hogeschool. Hoe vergroot je de betrokkenheid met zo’n grote instelling als de HU?
‘In rankings zoals die van Elsevier en de Keuzegids komt vaak naar voren dat grote organisaties in het nadeel zijn op dat punt. Ik kan me er iets bij voorstellen maar wil me er niet bij neerleggen. Volgens mij kunnen studenten ook in een grote organisatie de nodige aandacht krijgen. De HU bestaat uit faculteiten en opleidingen. Daar kun je de kleinschaligheid vorm geven.’
Er wordt hard gewerkt aan de flexibilisering van het onderwijs: Minors, topklassen, associate degrees, eerder verworven competenties, afstandsleren. Waarom is dat nodig?
‘Studenten hebben steeds meer de behoefte om eigen accenten binnen de opleidingen aan te brengen. Dat betekent dat we de slag gaan maken naar vraaggericht onderwijs. We willen flexibiliseren door de keuzeruimtes in de programma’s te vergroten. Het gevolg is dat we meer hogeschoolbreed moeten gaan afstemmen, bijvoorbeeld in de omvang van de studie-eenheden. Harmonisering van de programma’s is nodig om studenten de mogelijkheid te geven om modules en vakken bij andere opleidingen te kunnen volgen.’
Waarom dan ook niet onderwijs op maat aanbieden? Waarbij de student zelf modulen shopt en zich zo een weg baant door de studie?
‘Nee. Dit is een te radicale weg. We zijn een beroepsopleiding en iemand moet aan het eind van de rit over competenties beschikken die bij een beroep horen. In deze zin is er altijd sprake van programmering.’
Studentenfractie MUST komt met het idee van een ‘HU-basis’, een verzameling competenties waarover alle studenten moeten beschikken. Goed idee?
‘In theorie kan ik me er iets bij voorstellen, maar ik voel niets voor programmering vanuit centraal niveau. Ik hecht er aan de verantwoordelijkheid voor de opleidingen te leggen bij de mensen die het onderwijs geven. Uiteindelijk zijn het de professionals die het beste weten hoe die opleidingen eruit moeten zien. Met het voorstel van MUST rijst de vraag wie vaststelt wat de basic skills zijn. Is dat het college van bestuur? En bepaalt die waar ze in de opleiding gegeven worden? En komen de docenten die de vakken geven in een eenheid die door het college moet worden aangestuurd? Het antwoord lijkt me duidelijk.’
Internationalisering is speerpunt van de HU. Het aantal studenten dat de hogeschool bezoekt en HU-studenten die naar het buitenland gaan is niet bijster hoog.
‘We moeten niet zonder meer focussen op de in- en uitstroom van studenten. We moeten binnen de HU nog een aantal stappen zetten die in- en uitstroommogelijkheden versterken. Uit de analyse van de nota internationalisering die verschijnt blijkt dat je eerst moet kijken of de infrastructuur internationaal is. Zijn de opleidingen internationaal georiënteerd en worden onze studenten opgeleid tot wereldburgers? Vanaf het eerste jaar moet het gebruik van Engelstalige literatuur en het aanbod van Engelstalige modules vanzelfsprekend zijn. Van daaruit moet je de stap zetten naar internationale opleidingen die toegankelijk zijn voor studenten uit het buitenland en onze studenten waardoor je een mix van multiculturaliteit krijgt. Daar moet dan een tijd in het buitenland studeren bij horen.’
Moet elke opleiding in het Engels gevolgd kunnen worden?
‘Voor iedere opleiding bestaat nu de mogelijkheid van een Engelstalige minor of het volgen van een internationaal georiënteerd onderdeel. Maar we moeten ook naar de rest van het curriculum kijken hoe we dat kunnen internationaliseren. Niet elke opleiding moet in het Engels; kijk ook naar de aard van de opleiding en het belang van internationalisering voor de beroepsgroep. Opleidingen moeten daarmee de komende jaren aan de gang.’
In het strategisch plan Koers 2012 staat dat dertig procent van de studenten een deel van de studie in het buitenland moet volgen.
‘Dat is erg hoog. Maar we moeten stap voor stap in de richting van die dertig procent voor de hogeschool als geheel. Ik kan me voorstellen dat het bij de techniek vanzelfsprekender is om naar het buitenland te gaan dan bijvoorbeeld bij verpleegkunde.’
In een notitie van studentenfractie USVBO staat stevige kritiek op begeleiding van en communicatie met internationale studenten en studenten die naar het buitenland willen.
‘We moeten wel eerst vaststellen wat onze verantwoordelijkheid is en die van anderen. Wij hebben er niets over te zeggen dat de IND (Immigratie- en Natuaralisatiedienst, red.) de instroom van studenten blokkeert. Nederland wil een open kennissamenleving zijn, maar er worden steeds meer dat Haagse blokkades opgeworpen voor instroom van buitenlandse studenten. Ik vind dat onverstandig beleid, maar dat kunnen wij niet veranderen.
Wij moeten zorgen voor Engelstalige opleidingen en goede informatievoorziening. Maar ik heb ook tegen de USVBO gezegd dat je niet kan verwachten dat alleen Hogeschool Utrecht een infrastructuur opzet waar buitenlandse studenten ontvangen worden. Het is ook een verantwoordelijkheid van medestudenten om het verenigingsleven te internationaliseren. Dus dat studie- en gezelligheidsverenigingen openstaan voor Engelstalige studenten.’
De HU wil een kennisinstelling zijn…
‘De HU is al een kennisinstelling. Ik ben het absoluut niet eens met formuleringen die de indruk wekken dat wij vanaf een nulpunt moeten beginnen. De HU heeft een reputatie als kennisinstelling en wordt zo ook aangesproken door de omgeving.’
Er blijft kritiek komen dat studenten weinig merken van de lectoren.
‘Op de een of andere manier is het nog niet gelukt om de contacten tussen de opleidingen en kenniscentra op een goede manier te organiseren. Enerzijds zeggen de studenten dat ze te weinig zien van de lectoren en anderzijds zeggen de lectoren: we zien te weinig studenten. De lectoren willen graag meer in die opleidingen doen. Maar we moeten ons realiseren dat we maar een bepaald aantal lectoren hebben die een beperkt deel van hun tijd beschikbaar heeft voor het onderwijs. Je ziet lectoren gelukkig wel steeds vaker participeren in het onderwijs. Overal worden stappen gezet maar we hebben tijd nodig om die kenniscentra beter te positioneren ten opzichte van het onderwijs. Wij moeten voorkomen dat we in de valkuil terecht komen die je bij de universiteiten veel aantreft, waarbij onderwijs en onderzoek volstrekt apart georganiseerd is. We blijven een onderwijsinstelling en het onderzoek moet bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs. Dat is de essentie van het lectoraat.’
Persoonlijk
Congres of concert: congres
Hogeschool of universiteit: hogeschool
Boek of film: boek
Tuinieren of wandelen: wandelen
Favoriete politicus: Joop den Uyl
Favoriete vakantiebestemming: Italië
