Harrie Bemelmans, directeur van de HU Amersfoort, stapte na ruim een jaar op. Hij houdt het voor gezien omdat hij in zijn functie te weinig over het onderwijs heeft te zeggen. En hij heeft meer affiniteit met mbo-leerlingen in de grote stad Amsterdam. ‘Zo’n omgeving als Amsterdam geeft mij veel drive en motivatie om aan de slag te gaan. En dat mis ik hier enorm.’
Voor het gebouw van de HU Amersfoort aan de Berkenweg, torent een kunstwerk waar tientallen fietswrakken in zijn verwerkt. Het is een afscheidscadeau van zijn vorige werkgever, de ROC van Amsterdam. Het gevaarte is in elkaar geknutseld door leerlingen van het ROC, onder begeleiding van een kunstenaar. De fietswrakken zijn afkomstig uit de Amsterdamse grachten. Het beeld symboliseert de twee grote liefdes van Harrie Bemelmans, scheidend directeur van de HU Amersfoort: onderwijs en Amsterdam.
Hij is een onderwijsman pur sang en heeft er talloze functies vervuld: leraar, studieleider, opleidingsmanager, directielid, opsteller van examens bij het CITO, auteur van leerboeken, lid van landelijke adviescommissies. Allemaal in het mbo. In januari vorig jaar stapte hij over als directeur van de HU Amersfoort en zegt de hogeschool per 1 mei weer vaarwel. ‘De functie van directeur HU Amersfoort staat te ver af van het onderwijs.’
Jouw roots liggen bij een ROC in Amsterdam-West, een grote stad met alle hectiek die erbij hoort. Amersfoort is wat rustiger. Speelt dat ook mee in de beslissing te stoppen?
‘Het afgelopen jaar heb ik geleerd waar mijn affiniteiten liggen. Ik ben meer betrokken bij de leerlingen van het ROC. Dit vanwege de culturele en emancipatorische aspecten die er onder meer vanwege de grote populatie van allochtone leerlingen zijn. En ook vanwege het negatieve imago dat de ROC’s hebben, terwijl het belang van de posities waarvoor zij opleiden gigantisch groot is. Als iedereen met een ROC-diploma een week staakt, is er geen brood, werken de secretaresses niet, staan de treinen stil, wordt je auto niet gerepareerd. Zo’n omgeving als Amsterdam geeft mij veel drive en motivatie om aan de slag te gaan. En dat mis ik hier enorm.’
Wat bedoel je als je zegt dat de functie van directeur te ver van het onderwijs afstaat?
‘Ik mag het gebouw beheren en een ambassadeursfunctie vervullen. Maar als het gaat om het vormgeven van onderwijs, kan ik te weinig mijn ei kwijt. Dat mis is. Ik heb een andere ambitie met de HU Amersfoort dan het college van bestuur en de besturenraad (bestuursorgaan van de HU Amersfoort waarin faculteitsdirecteuren zitten die daar opleidingen hebben). Ik zou willen dat Amersfoort zich sterker profileert. Het is heel bijzonder dat opleidingen van verschillend faculteiten samen een gebouw delen. Dat schept kansen om over de grenzen te kijken en van elkaar te profiteren. Waarom brengen we de competentie ondernemerschap niet bij de agogische opleidingen in? Maar dat past niet binnen de organisatiestructuur van de HU. Want die is georganiseerd op basis van faculteiten met opleidingen in hetzelfde domein.
Ik vind dat je dat voor Amersfoort los moet laten en het een eigen entiteit binnen de HU moet laten zijn. Of het een aparte faculteit moet zijn weet ik niet, maar maak er een min of meer zelfstandig geheel van. Ik heb dat aangekaart, maar die keuze wordt niet gemaakt. Dat maakt mijn baan er niet leuker op. We zijn zo een soort onderwijsverzamelgebouw.
Een nadeel is ook dat de leden van de bestuursraad dubbele petten op hebben. Want ze zijn verantwoordelijk voor de eigen faculteit, de HU Amersfoort en voor de totale hogeschool (Alle faculteitsdirecteuren vormen met het college het managementoverleg, red.)’
Heb je van dat laatste een voorbeeld hoe dat slecht kan uitpakken voor Amersfoort?
‘De opleiding mediatechnologie gaat naar Utrecht toe. Voor de HU is dat een goede stap. Maar voor Amersfoort is dat verschrikkelijk jammer. Mediatechnologie staat aan de basis van de HU Amersfoort, we moeten 350 studenten missen, hier is ook creatieve industrie en de gemeente wil de opleiding binnen de muren behouden. Dat zijn dilemma’s waar de leden van de bestuursraad voor staan.’
Had je niet tijdens de sollicitatie kunnen voorzien wat de functie precies inhoud?
‘Nee, ik heb de sollicitatiecommissie nog gevraagd of het geen functie is als manager bedrijfsvoering, want dan zou ik het niet doen. Zij ontkenden dat en zeiden dat het een strategische functie op onderwijsgebied zou zijn.’
De HU Amersfoort is volop in ontwikkeling. Afstudeervariant security technology en personeel en arbeid zijn er begonnen. Management in de zorg komt naar Amersfoort en de verhuizing van integrated building engineering staat op stapel en er zijn er plannen voor een pabo.
‘We hebben 2600 studenten en dat moeten er vierduizend worden. Ik denk dat het opleidingenaanbod hoog op de agenda moet staan van het college van bestuur en besturenraad. Want anders hebben we dadelijk een gebouw dat is berekend op vierduizend studenten dat voor de helft leeg staat. Het zou heel goed zijn als die pabo er daadwerkelijk komt; daarmee is de faculteit Educatie bij Amersfoort betrokken. En als de faculteit voor Communicatie en Journalistiek ook is vertegenwoordigd, dan hebben alle faculteiten een of meerdere opleidingen in Amersfoort. Dan wordt de HU Amersfoort een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid van alle faculteitsdirecteuren.’
HU Amersfoort herbergt een lappendeken aan opleidingen uit de soiaal-agogische, technische en economische hoek. Is het niet beter om een samenhangend cluster van opleidingen te kiezen waar Amersfoort zich mee kan profileren?
‘Ik denk niet dat er sprake is van een ratjetoe. Dat zou zijn als de opleidingen niets met elkaar willen. Maar als zij samenwerken is het een pluspunt dat meerdere branches bij elkaar zitten. Dat biedt enorme kansen. De Uithof in het klein, maar dan echt samenwonen.’
Je hoort wel eens van de mensen in Amersfoort dat het idee hebben dat ze er niet bij horen.
‘Mijn ervaring is dat HU Amersfoort vaak wordt vergeten. Velen weten niet wat hier speelt, medewerkers worden regelmatig niet uitgenodigd voor bijeenkomsten en ik moet er vaak om vragen om een overleg te mogen bijwonen. Doe eens wat meer in Amersfoort, zoals HU-brede conferenties. Laat de opening van het studiejaar 2009 nou eens in Amersfoort plaatsvinden. Dan hebben de mensen hier het gevoel dat ze bij de HU horen. Dat ontbreekt wel eens.’
Is er een verschil in cultuur tussen de ROC en de Hogeschool Utrecht?
‘Als ik bij het ROC van Amsterdam iets met het college wilde bespreken, kon ik makkelijk een afspraak maken of even binnenwandelen. Zij zijn heel toegankelijk, in tegenstelling tot het college van de HU. Ik zie of hoor bijna nooit iets van ze. Maar dat euvel speelt HU-breed. Van de honderd mails die je stuurt hoor je tien mensen iets terug. Niemand heeft tijd. Het is heel moeilijk om afspraken te maken; er zijn mensen met wie het nog steeds niet is gelukt om iets af te spreken. Het is een wereld van verschil met het ROC van Amsterdam.
Een hogeschool is een kennisorganisatie waar het intellectueel klimaat belangrijk is. Als er iets aan de hand is gaan ze eerst theoretiseren. Terwijl de ROC in dat geval meteen uitrukt.’
CV
Naam Harrie Bemelmans
Leeftijd 45
Woonplaats Amsterdam
Café of restaurant restaurant
Reizen of luieren reizen
Klassiek of popmuziek beide
Mbo of hbo mbo
Politiek partij PvdA
Favoriete politicus Job Cohen
Toekomstdroom een eigen school
