Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over meer, meer, meer. In graaien, toetsen en rendement.
Mijn oudste dochter en haar vriend zijn gek van Amerika, beter gezegd gek op Amerika. Ze hebben daar beiden, los van elkaar, een tijdje gestudeerd. Mijn dochter had naast haar studie politicologie als bijvak ook nog eens Amerikanistiek. Het is dat het een paar jaar geleden financieel niet haalbaar voor hen was om met hun jonge gezin naar Amerika te emigreren, anders zouden ze misschien vertrokken zijn.
En dat naar een land waar 47 miljoen van de 324 miljoen Amerikanen onder de armoedegrens leven (1Vandaag, 29-10-16), bijna 17% van de kinderen in armoede opgroeit (Frans Verhagen, Amerika.nl) en de kloof tussen arm en rijk door het vrijemarktevangelie steeds groter wordt (Volkskrant, Eelco Bosch van Rosenthal, 10-09-16). Toch zien velen nog steeds Amerika als het beloofde land. Dat zijn niet alleen studenten die er willen studeren, maar ook regeringen, die een strategisch houvast zoeken.
In zijn recentste theaterprogramma vraagt Freek de Jonge waarom we steeds maar meer, meer en meer willen. Met cynisch daarop volgend: ‘Is er nou echt geen weldenkend mens die zegt: minder, minder, minder?’ Midas Dekker verkondigde: ‘Groei met mate is het mooiste wat er is. Maar alles wat exponentieel groeit, groeit uiteindelijk de dood in.’ (ASN magazine, feb. 2013)
Dat steeds groter worden, zagen we ook bij onze HU. Fusie op fusie en steeds meer studenten, tot bijna 39.000 een paar jaar geleden. Ho, zei het toenmalige college van bestuur. Nu heeft de HU ongeveer 36.000 studenten en is besloten om de faculteiten op te heffen en te werken met kleinere instituten om het contact tussen student en de leiding te verbeteren.
Maar die inkeer zien we nog niet terug bij de overvloed aan toetsen. Ook iets wat natuurlijk uit Amerika afkomstig is. Toetsen is op zich niet verkeerd, maar overdaad schaadt. Michiel van Nieuwstadt schreef het al in NRC (24-06-11), dat er te veel nadruk wordt gelegd op presteren en afrekenen. En hoewel onderzoek heeft aangegeven dat het schadelijk is voor de motivatie en het verwerven van kennis, blijkt het jaren te duren voordat het tij keert.
Marcel van Dam schreef in de Volkrant een opiniestuk (24-04-15) waarin hij de graaiers opvoert, maar ook beweert dat alle publieke normen ondergeschikt worden gemaakt aan de rendementsnorm. Volgens mij gaat dit niet alleen op voor de financiële wereld, maar ook voor de onderwijswereld. Intussen blijven velen verheerlijkt kijken naar Amerika, waarvandaan veel komt overwaaien, wat van mij daar mag blijven.
