Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over Beiroet, de luxe van meertaligheid en het gebrek aan onderwijs bij vluchtelingen.
De afgelopen twee weken was ik in Beiroet. Ik vloog via Frankfurt. Op het vliegveld daar zag ik een stellage met gratis kranten en tijdschriften. Een ervan was didacta, das Magazin für lebenslanges Lernen, voor levenslang leren dus. Chef-redacteur is prof. dr. mult. Wassilios E. Fthenakis. Duidelijk een importduitser, maar wel een die inmiddels ook weet dat onze oosterburen graag zo veel mogelijk titels voor hun naam willen. En het liefst willen ze ook zo aangesproken worden.
Wassi, misschien wel zo genoemd door zijn vrienden, begint zijn voorwoord met Liebe Leserinnen, liebe Leser, net zoals de directeur van Lufthansa in het magazine dat ik in het vliegtuig las. Als je op de hoogte wil blijven over hoe men in Duitsland denkt over het onderwijs, kan je als student of als docent een gratis abonnement op didacta krijgen. Kijk op www.didacta-magazin.de.
Het thema van het nummer dat ik meenam, is meertaligheid. Net als in ons land zijn in Duitsland tweetalige scholen in opkomst, echter niet met Engels als tweede taal, maar met Turks of Pools. In de Europese Unie zijn 24 ambtelijke talen. Dat betekent dat alle beleidsstukken in die talen vertaald moeten worden. Daarom vindt de EU dat elke burger naast z’n moedertaal op school minstens twee andere talen moet leren.
Eurocommissaris Frans Timmermans spreekt zes of zeven talen. Maar dat is nog niets vergeleken met de Duitse diplomaat Emil Krebs, die volgens Didacta 68 talen machtig is in woord en geschrift. Een echte polyglot dus. In Beiroet spraken bijna alle mensen met wie ik contact had vloeiend Arabisch, Engels en Frans. Toch heerlijk als je zo makkelijk van de ene taal op de andere taal kan overstappen.
Aardig zo’n discussie over taalonderwijs, als je weet dat volgens de Unesco 617 miljoen kinderen geen degelijk taal- en rekenonderwijs krijgen. En 3,5 miljoen vluchtelingkinderen tussen de 5 en 17 jaar gaan volgens de UNHCR (de vluchtelingorganisatie van de Verenigde Naties) helemaal niet naar school. Terwijl dat tijdschrift vol staat met artikelen over taalonderwijs, over muziek om integratie te bevorderen en dat bewegen leren stimuleert, blijven wereldwijd kinderen verstoken van onderwijs.
In Beiroet zag ik veel rijkdom, de duurste auto’s. De bijnamen Parijs of Monaco van het Midden-Oosten lijken weer beetje bewaarheid te worden. Maar in de winkelstraten zag ik ook veel bedelaars, met name vrouwen met kleine kinderen. Tweetaligheid is voor hen minder belangrijk dan gewoon de mogelijkheid om naar school te kunnen.
