Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over stamboomonderzoek, een boek schrijven en de moeilijkheid van plannen.
In bijna alle eerste columns van het jaar spreekt men over goede voornemens en wordt de lezer een gelukkig 2018 gewenst. Ik doe maar even mee. Dus allereerst een gezond nieuwjaar. En ik wil dit jaar minder tijd vergende dingen doen, zoals vrijwilligerswerk (voorlezen aan buitenlandse kinderen, lesgeven aan vluchtelingen en laaggeletterden) en daarbij enkele wat grotere projecten beetpakken. Wie staat bijvoorbeeld aan het begin van de Penseel-stamboom? Ik ben via een beetje zoeken op internet gekomen tot aan Jan Jansz Penseel, geboren in Leiden in 1675. Voor zover ik heb kunnen nagaan, komt daar onze stamvader vandaan. Om dat tot op de stamboomwortels uit te zoeken, zal ik een aantal keer naar Leiden toe moeten.
En zo’n ander project is het schrijven van een boek voor leerlingen van de bovenbouw en jonge pubers. Het speelt in de 17e eeuw, waarbij een jongen die nauwelijks kan lezen en schrijven een meisje ontmoet uit een rijk Amsterdams milieu. Zij zit op de Latijnse school. Hij zoekt in de Amsterdamse haven een baantje. Het is in de tijd dat filosoof/pedagoog Comenius in ons land is. Een portret van het meisje wordt geschilderd. Een dramatische ontmoeting tussen de jongen en het meisje leidt uiteindelijk tot een ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’.
Maar ja, dat betekent een strakke planning. En eigenlijk heb ik de kwaliteit van goed plannen niet echt goed onder de knie, net zoals veel van onze hogeschoolstudenten dat ook nog niet hebben. Ik durf te wedden dat veel van hen in de kerstvakantie zich hebben voorgenomen om het in het tweede semester nu echt veel beter te gaan doen. Maar ja, zelfs al beginnen ze goed dit jaar, houden ze het vol?
Het is als bij het schrijven van een scriptie. Je moet beginnen met veel lezen. Aantekeningen maken en de APA-normen niet vergeten. Dan blijkt dat dat je een deel van wat je hebt gelezen en waarvan je bloedig aantekeningen hebt gemaakt, niet kan gebruiken. Durf je dan te schrappen? En durf je de bekende uitdrukking kill your darlings toe te passen? Het lijkt in eerste instantie zonde, maar het maakt je scriptie meestal beter.
Eigenlijk moet ik dat ook doen. Moet ik schrappen in mijn vrijwilligerswerk? Kan ik niet beter eerst de Penseel-stamboom uitzoeken en als die klaar is, aan het jeugdboek beginnen? Of andersom? Iedereen heeft op 1 januari goede voornemens. Het wordt zo vaak gezegd: focus, maak een keuze. Ik zal ook moeten kiezen.
