Meer dan duizend docenten, onderzoekers en studenten kwamen naar Den Haag om te protesteren tegen de ‘afbraak’ van het hoger onderwijs en onderzoek. ‘De volgende stap is een staking!’
Groningen, Maastricht, Utrecht… Uit het hele land komen de demonstranten in bussen en treinen naar de Koekamp, tegenover station Den Haag Centraal. De sfeer is opgetogen, iedereen is blij met de opkomst. Overigens waren er relatief weinig hbo’ers aanwezig.
De demonstranten dragen rode vierkantjes op hun jas en vaak ook rode sjaals en mutsen. Ze hebben protestborden bij zich met bijvoorbeeld ‘Ik ben geen plofprof’ en ‘Minder rente, meer docenten’.
Honderd meter verderop
Aanjager van de demonstratie is Rens Bod, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Hij lanceerde de protestbeweging WOinActie. ‘We zijn nu een landelijke beweging’, roept hij in zijn openingstoespraak. ‘Men kan niet meer om ons heen!’
Zou onderwijsminister Van Engelshoven het joelen en zingen van de demonstranten horen? Bod wilde haar symbolisch een groot rood vierkant overhandigen, maar zij schittert in afwezigheid. ‘Bezuiniging na bezuiniging, en wat doet onze minister? Ze komt niet eens naar buiten om het rode vierkant in ontvangst te nemen, terwijl ze honderd meter verderop zit!’
‘Boeh!’, roepen zijn toehoorders. Daarna komt medeorganisator Geertje Hulzebos naar voren, die onlangs nog opstapte als voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond. Zij vertelt hoe ze van het vmbo opklom naar de universiteit. Dat was te danken aan docenten die in haar geloofden en de tijd voor haar hadden, meent ze, en ze vreest dat daar door alle bezuinigingen steeds minder gelegenheid voor is. De toehoorders eten uit haar hand.
Ook Marijtje Jongsma van wetenschapsvakbond VAWO spreekt de menigte toe. Eerder heeft het kabinet niet geluisterd naar de kritiek, onderstreept ze. Nu gaat het weer goed met de economie en staat het hoger onderwijs nog steeds in het rood. De demonstranten balen net zo hard als zij.
Geen privilege
Dan beginnen ze aan een mars door de stad. Ze lopen langs de Hofvijver en het ministerie van Onderwijs. Ze scanderen bekende leuzen als ‘Onderwijs is een recht, geen privilege en ‘Hoe laat is het? Solidari-tijd!’
De inzet is hoog: ze willen dat de bezuinigingen op hoger onderwijs van tafel gaan en sterker nog, dat het kabinet er een miljard euro extra voor uittrekt. De actiebereidheid is groot. ‘De volgende stap is een staking, meent hoogleraar Josef Früchtl uit Amsterdam.
‘Ik heb het gevoel dat er een omslag komt’, zegt de Maastrichtse hoogleraar Renée van der Vall hoopvol. ‘Er is te weinig geld, maar dat is niet het enige. De bureaucratie en verantwoordingsplicht zijn doorgeschoten. We moeten weer meer oog krijgen voor goed onderwijs en goede wetenschap, en minder met elkaar concurreren. Met name mijn jonge collega’s werken zich helemaal over de rooie.’
Er zijn ook veel studenten, zoals communicatiewetenschapper Iris uit Utrecht. Ze merkt aan docenten dat de situatie steeds nijpender wordt. ‘Het is moeilijker om met hen in contact te komen. Iedereen moet steeds meer doen. De studieverenigingen krijgen ook steeds minder geld. Ik hoop dat er nu eindelijk iets gebeurt.”
Dansen
Terug op de Koekamp komt muzikant Benjamin Fro het podium op. Hij zingt Engelstalige protestliederen, ook over diversiteit en kleur in het hoger onderwijs. Zijn hip-hop klinkt lekker, de aanwezigen beginnen zelfs te dansen.
Bod bedankt alle aanwezigen en is dolblij met de solidariteit. Deze dag gaat de geschiedenis in, zei hij al eerder. De eerste demonstranten keren huiswaarts, de bussen staan te wachten.
Komt er inderdaad een staking als de minister de eisen van de protestbeweging naast zich neerlegt? Na afloop wil Rens Bod er nog niet veel over zeggen. ‘Het kan, ik weet het nog niet’, zegt hij. ‘In januari hebben we weer een bijeenkomst. Dan praten we erover door.’
