Reportage

Black Friday is ‘chill’ en ‘super nice’, het milieu moet maar even wachten

Foto: Fiep Herinckx

Vrijdag is het Black Friday, de dag waarop winkels enorme kortingen aanbieden op hun collectie. Het idee komt vanuit Amerika en is sinds een paar jaar razend populair in Nederland. Maar met de populariteit van Black Friday komt ook kritiek op deze dag van massaconsumptie. Wat vinden studenten eigenlijk van Black Friday? En denken ze na over de gevolgen ervan?

Freek Hage (20), eerstejaars communication and multimedia design

 ‘Ik vind het super nice, die kortingen op Black Friday omdat het vlak voor de feestdagen is. Als je dan nog wat zoekt voor Sinterklaas of Kerst zitten er mooie deals bij, kun je leuke cadeaus kopen. Ik koop vooral voor anderen, als we lotjes trekken met vrienden of familie. Wat ik zelf wil, vraag ik voor Sinterklaas of Kerst. Eigenlijk gebruik ik Black Friday om de feestdagen te bekostigen.

Die kortingen stimuleert mensen om dingen te kopen die ze nog niet nodig hebben. Als je een vaatwasser ziet met 70 procent korting zul je die wel kopen, terwijl je oude nog prima vijf jaar meekan. Ik weet dat Black Friday niet goed is voor het milieu, maar ik denk ook dat mensen toch al veel kopen rondom de feestdagen. Dan kun je dat maar beter met korting doen.’

Virgil Blond (20), eerstejaars communication and multimedia design

 ‘Ik vind het zelf wel chill dat alles zo goedkoop is. Bovendien komt een winkel op deze manier van hun spullen af. Beter om er dan maar 70 procent korting tegenaan te knallen. Dat heb ik liever dan dat het in de prullenbank wordt gegooid.

Ik heb het afgelopen maand rustiger aan gedaan met mijn geld, zodat ik nu met die kortingen veel meer kan kopen. Wat ik ga kopen? Vooral kleding en wat skate-spullen.
Ik denk wel dat Black Friday mensen aanmoedigt om meer te kopen. Het valt natuurlijk ook in de maand voor december. Ik heb er eigenlijk nog nooit bij stilgestaan dat dit voor het milieu niet zo goed is.’

Daniëlle van der Velden (20), tweedejaars academische pabo

‘Ik zie heel veel kortingen en deals voorbij komen, dus ik ben er wel mee bezig. Maar ik probeer me in te houden en niks te kopen. Ik ben heel erg geneigd om spullen te kopen, alleen omdat het in de uitverkoop is maar niet omdat ik het nodig heb. Als ik nu nog iets bedenk dat ik nodig heb, zal ik dat vrijdag toch kopen. Die korting is wel lekker natuurlijk.

Dat ik geen spullen wil kopen die ik niet nodig heb, heeft vooral met geld te maken. Ik vind het zonde om mijn geld uit te geven aan iets, alleen omdat het goedkoper is dan normaal. Ik weet natuurlijk wel wat voor gevolgen dit heeft voor het milieu maar daar ben ik niet mee bezig. Wel mooi meegenomen voor het milieu dat ik me probeer in te houden, maar daar doe ik het niet voor.’

Heleen Klee (19), tweedejaars academische pabo

‘Ik merk dat ik heel erg bezig ben met Black Friday. Op sociale media, zoals Instagram zie ik zoveel reclame voorbij komen met berichtjes over hoeveel korting je krijgt en hoeveel dagen het nog duurt. Deze vrijdag wil ik een nieuwe telefoon kopen. Dat wil ik al best een poosje, sinds het collegejaar weer is begonnen. Toen ik ben gaan zoeken naar een nieuw model, had ik wel in mijn achterhoofd zitten: misschien moet ik wachten tot Black Friday.

Aan de ene kant is het een goede dag. Het maakt het wat toegankelijker voor mensen om cadeautjes te kopen voor de feestdagen. Maar als je gaat nadenken over het milieu dan is dit helemaal niet goed. Eerlijk gezegd, denk ik daar op Black Friday niet aan, terwijl ik het wel weet – eigenlijk een beetje stom. Die acties en kortingen zijn gewoon heel verleidelijk. Uiteindelijk wil ik wel dat Black Friday blijft bestaan zodat mensen voor een lagere prijs cadeautjes kunnen kopen voor de feestdagen.’

Sarah Cardoso Klumm (21), derdejaars geneeskunde

‘Ik weet nog niet zo goed of ik wat ga kopen vrijdag. Ik twijfel heel erg. Ik weet natuurlijk wel wat Black Friday is en ik heb ook veel deals voorbij zien komen. Bij heel veel sustainable merken zeggen verkopers ook: de prijs van dit item is hoeveel het kost. Als die merken dan ineens Black Friday kortingen hebben, vind ik dat gek. Dan zijn ze misschien niet zo duurzaam als dat ze zeggen.

Het milieu en de ecologische gevolgen van Black Friday spelen voor mij best een grote rol. Daarom twijfel ik nog zo. Ik probeer zoveel mogelijk tweedehands te kopen, maar sommige dingen zijn niet tweedehands te vinden – een goede joggingbroek bijvoorbeeld. Dan denk ik: als ik één ding eerstehands koop wat ik lang gebruik, dan kan het misschien wel. ’

Kevin van Reenen (23), eerstejaars life sciences

‘Black Friday hoort een beetje bij de veramerikanisering van Nederland. Volgens mij is het ook een groot marketingtrucje, waar je niet heel veel goedkoper uitkomt als consument. In voorgaande jaren, zag ik weleens een goede deal en dan was ik wel geneigd dat te kopen. Maar over het algemeen ben ik meer iemand die wat koopt als ik wat nodig heb, niet omdat het nu goedkoop is.

Naast mijn studie ben ik ook muzikant en producer. Er zijn ook heel veel deals die voor muzikanten interessant zijn. Ik merk in die kringen dat vrienden wachten op Black Friday met hun aankopen. Dit zijn vooral digitale programma’s, dus niet super schadelijk voor het milieu. Ik ben zelf ook wel met het milieu bezig: ik eet vegetarisch en probeer te recyclen. Maar ik zou Black Friday niet per se slecht noemen, ik ben geen moraal kompas. Ik vind het wel jammer voor het milieu.’

Kaia Stafford (21), tweedejaars journalistiek

‘Goh, Black Friday. Ik ben ook Amerikaans, dus ik weet hoe het daar aan toe gaat en daar is het echt fucked up. Voor werknemers in winkels is het vreselijk. Wat er gebeurd is dat prijzen oplopen voor Black Friday, zodat die korting nog groter lijkt. Winkels moeten zich echt voorbereiden als legers, want het is oorlog daar.

Hier is dat -nog- niet zo intens. Maar die illusie van korting maakt mensen zo gek. Aan de ene kant heb je natuurlijk je goede prijzen en je kerstcadeaus. Maar zeker met online shoppen, al die bezorging. We weten allemaal dat dit niet goed is voor het milieu. Voor de alledaagse mens is deze dag heel fijn, maar als we breed gaan kijken is dit niet top. Black Friday kan blijven voortbestaan, maar winkels moeten verantwoordelijkheid nemen voor de gevolgen van deze dag.’

  • Extinction Rebellion voert dit weekend door het hele land actie tegen Black Friday, ook in Utrecht.

Portretfoto’s door Pepijn Kouwenberg