Columns

De bediende en de rijke

Remco Werkman (21), vierdejaars international business for emerging markets, voelt zich overal thuis. Hij doet een jaar lang een double degree entrepreneurship for developing area’s aan de Trisakti University in Jakarta. Hij blogt elke twee weken voor Trajectum over zijn tijd daar. Deze keer: koffie haal je niet, het wordt je gebracht. 

Gelijkheid, iets wat in mijn land gewoon is, is hier niet gewoon. Verbazend is dat iedereen dat lijkt te accepteren. Ik ben blank, dus ik ben rijk. Dat is hoe het is, als ik dan eens met een miljoen roepia op straat loop, en een colaatje koop, wordt er met grote ogen naar gekeken. Tachtig euro in de beurs. Het is dat ik elke keer 60.000 roepia transactiekosten moet betalen, dus ik pin gewoon veel, en niet zo vaak.   
 
De rijkere Indonesiërs, degene met wie ik voornamelijk omga, hebben enkel respect voor het beroep dat iemand heeft. Oftewel, een serveerster is een bediende. Hetzelfde geldt voor een chauffeur en ook de kok, de beveiliging, het ondersteunend personeel, de bankmedewerker en de koffiejuffrouw. Met hen praat je als je wat moet hebben, en deze toon sla je aan: ‘Ik wil een koffie, dank je’.
 
De ‘bediende’, met welk beroep dan ook, lijkt hier vrede mee te hebben. Dit is wat ik ben, en meer zal ik nooit zijn. Voor hen ben ik rijk geboren, voor mij zal dus gezorgd worden tot mijn dood. Ik ben blank dus ik woon in een villa. 
Een ‘bediende’ zal mij dan ook nooit aanspreken. Ik spreek aan, hij/zij spreekt terug. 
 
Het rare is dat ik ook de gewoonte begin aan te nemen van ‘de rijke’. Ik loop niet voor een koffie naar de koffiekiosk. ik fluit de bediende naar mij, zodat die vervolgens terugholt, mijn koffie zet, en terughollend die koffie serveert. Naar de bar lopen om de bon te betalen, vergeet het maar, daar is de bediende voor.
 
Daar tegenover staat dan wel dat een bediende nooit iets zal doen als het niet gevraagd wordt. De koffiejuffrouw zal nooit vragen of je nog een bakkie wilt, de schilder zal nooit eerst de gaatjes dicht plamuren als je hem niet vraagt om dat te doen. De wasdame zal nooit je beddengoed apart heet wassen als je niet vraagt om dat te doen. De automonteur zal nooit checken of je remmen wel goed zijn, als je komt om de olie te verversen. Daarbij vinden ze dat ook niet leuk. Het is extra werk, niet hun taak. Willen ze wel doen, moet je betalen.
 
Maar ach, zelfs in mijn spijkerbroek wordt netjes een vouw gestreken, zoals het hoort bij de service. Dus waar hebben we het over?  
 
Remco houdt naast deze blog ook nog een eigen blogsite bij over zijn tijd in Jakarta.