In de Volkskrant van 29 oktober stond een betoog van Joshua Foer, schrijver van ‘Het geheugenpaleis’, over de werking van ons geheugen en de rol van kennis in onze huidige maatschappij.
Mijn geheugen lijkt redelijk: zo kan ik nog steeds rijtjes van Duitse voorzetsels en de bijbehorende naamvallen opdreunen en heb ik fragmenten van gedichten in mijn hoofd, die ik ooit op de middelbare school uit mijn hoofd moest leren. Tegenwoordig zit veel kennis opgeslagen in Google en Wikipedia en bij het intypen van de regel van een gedicht heb ik in tien seconden het gehele gedicht op mijn computerscherm staan.
Door het leren met tussenpozen en het herhalen van leerstof in de loop der jaren komt stof goed in het geheugen te zitten. De ontwikkelingen in het huidige onderwijs zijn funest voor het beklijven van informatie, want we komen er nooit meer op terug. In ons huidige blokken- en modulesysteem worden studenten zeven weken aan kennis en vaardigheden ‘blootgesteld’ en hoopt de docent er door het principe van ‘snelkookpanleren’ een zo goed mogelijk resultaat uit te krijgen.
Studenten stampen de stof in één à twee weken in hun hoofd, doen tentamen en de dag erna mogen ze alles weer vergeten. Studenten die in het vierde jaar hun scriptie moeten schrijven, herinneren zich vaag, dat zij in het eerste jaar een aantal belangrijke zaken over enquêteonderzoek hebben geleerd. Na drie jaren weten ze er zo goed als niets meer van. In het verleden zaten er fragmenten van mijn vak in het tweede en derde studiejaar die door de verblokking zijn verdwenen.
In de huidige tijd hoeven we NIETS meer te onthouden: door het internet zijn we bevrijd van de verplichting om iets te hoeven weten. ‘Dat zoeken we op’ is de bekende kreet uit de kennisquiz 2 voor 12 en het is nu het standaardantwoord van iedere middelbareschoolleerling op een lastige vraag van een docent. Op de Hogeschool is de waarde van kennis gedevalueerd. Zo hebben studenten bij één van de opleidingen waar ik werk, na ieder blok precies één tentamen ter waarde van 2,5 EC. De resterende 12,5 EC wordt met groepsopdrachten, assessments en dergelijke binnengehaald. Het is de belangrijkste reden dat veel hbo-studenten bij een masteropleiding op de universiteit volstrekt kansloos zijn. Gauw vergeten maar, deze column!
