In een serie didactische lessen geeft trainer en adviseur Alard Joosten tips aan docenten in het hbo over lesgeven en begeleiden. Les 6: hoe leert een student optimaal?
Studenten besteden een te groot deel van hun studietijd aan het werken voor de toets, aan het einde van een cursus. Dan vindt vaak hun meeste studie-inspanning plaats. De eindtoets is het ijkmoment waarop de student zijn kundigheid moet bewijzen in de vorm van een tentamen of een opdracht. Voor studenten betekent dit vaak een piekbelasting, vlak voor die beruchte momentopname. Maar is hierbij wel sprake van een optimaal leerresultaat?
Na de toets volgt meestal een moment van toetsinzage waarbij studenten kunnen zien wat zij goed en fout gedaan hebben. Dat zou een mooi leermoment kunnen zijn. De animo voor dit soort gelegenheden is echter mager; alleen studenten die een onvoldoende gehaald hebben, komen nog weleens opdagen. Wat heeft een student dan eigenlijk geleerd als hij niet weet wat hij goed of fout heeft gedaan?
Docenten, jullie kunnen je tijd veel beter gebruiken! In plaats van veel tijd te besteden aan de eindbeoordeling zou je die tijd (deels) beter kunnen gebruiken door studenten hulp en begeleiding te bieden tijdens de cursus. Hoe?
Een van de factoren voor effectief leergedrag is het geven van feedback door de docent.
Het geven van inhoudelijk commentaar vanuit jouw professionele expertise is essentieel voor het leren en de leeropbrengst van studenten. Dit moet niet alleen gebeuren na het opleveren van een opdracht of toets, maar juist tijdens de uitvoering moeten studenten informatie krijgen over hun voortgang en wat een passend vervolg is. Door te weten wat hij goed, of zelfs heel goed gedaan heeft, en wat hij minder goed gedaan heeft, leert hij zich gaandeweg een beroepstaak eigen maken. Deze feedback moet je natuurlijk wel op een zorgvuldige manier brengen.
Als docent geef je deskundig commentaar op wat je gezien, ervaren of gelezen hebt en wat het mogelijke effect of gevolg daarvan is. Natuurlijk kun jij met suggesties komen voor verbetering, maar voor het leereffect is het beter die vraag bij de student neer te leggen!
Daarbij werkt procesgerichte feedback (‘ik zie dat je al beter bent geworden in…’) beter dan persoonsgerichte (‘je bent een echte creatieveling’) of resultaatgerichte feedback (‘ik vind het een geweldig rapport’).
Met procesgerichte feedback ondersteun je studenten bij het leren en krijgen zij vertrouwen in hun mogelijkheden om zich te ontwikkelen. Je werkt aan een ‘groeiende mindset’ bij studenten en ondersteunt hen maximaal in hun leerproces. Een van de belangrijkste taken van jou als docent!
Lees- en kijktips voor feedback en werken aan een groeiende mindset:
- Leestip: Dweck, Carol S. (2013). Mindset, de weg naar succesvol leren
- Kijktip: Carol Dweck geeft een minilecture over 'Developing a Growth Mindset'
Alard Joosten werkte als docent en trainer voor verschillende hogeronderwijsinstellingen. Hij heeft 15 jaar gewerkt bij de HU als docent, opleidingsmanager en kwaliteitszorgmedewerker. Sinds 2014 traint en adviseert hij met zijn bedrijf ALtraining en advies opleidingen bij professionaliseringskwesties, met de nadruk op didactiek en audits.
