Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied.
Opvallende beelden worden vaak gebruikt om aandacht te genereren. Zo hangen er sinds kort op de HU campagneposters met seksueel geladen foto’s, onder andere van twee naakte mensen achter een douchescherm en van een stel dat op het punt staat seks te hebben. De posters vragen aandacht voor energiebesparing. Het aardige is dat hier nog een moedige poging is gedaan om de boodschap – bespaar energie – te synchroniseren met het beeld. Gesuggereerd wordt dat je energie bespaart door samen te douchen en dat het duurzamer is om seks te hebben met het licht uit.
Vaak loopt een gekozen beeld niet synchroon met een expliciet uitgedragen boodschap. Zo verscheen een paar maanden geleden in Volkskrant Magazine een interview met modeontwerpster Olcay Gulcen eigenaar van het kledingmerk Supertrash. In het magazine werd een quote van Gulcen uitgelicht waarin ze stelde haar uiterlijk niet belangrijk te vinden. De quote ging vergezeld met een prikkelende foto waarop ze zorgvuldig was opgemaakt en uitdagend poseerde. Het beeld dissoneerde sterk met de door haar uitgesproken tekst.
Binnen de sociale psychologie kennen we het fenomeen negation bias: in de ontkenning zit de bevestiging. Door iets te ontkennen wat overduidelijk wel het geval is (‘Nee hoor, ik vind uiterlijk helemaal niet belangrijk’) bekrachtigt Gulcen juist het bestaande beeld (‘Zij is écht wel van het uiterlijk!’).
Zodra de verbeelding schuurt met wat je wil uitdragen, heb je eigenlijk al verloren. Iets wat Trijntje inmiddels helaas maar al te goed weet. Daar waar The Common Linnets vorig jaar via slim geregisseerde beelden een extra dimensie aan de kwaliteit van hun liedje wisten te geven (‘best een goed liedje’), zorgden de beeldenmakers er dit jaar voor dat werd bevestigd wat we massaal al vermoedden (‘rare jurk, vreemd gezichtsnetje en eigenlijk best een stom liedje’).
