Columns

Wie bij ons hoort…

– De maandelijkse column van Remko van Broekhoven, docent journalistiek. Ditmaal over het andere verhaal, tussen vreemdelingenhaat en hun omhelzing.

Politiek is antwoord geven op de vraag wie bij ons hoort, en wie bij hen. Zo omschreef de Duitse politiek filosoof Carl Schmitt ooit het vak dat ik doceer. Hij schreef het nog scherper op: 'Het gaat om het verschil tussen vriend en vijand.' Dat Schmitt het naziregime steunde, geeft deze woorden een extra wrange lading mee en maakt ze een tikkeltje – of heel erg – verdacht.

Toch zijn ze zo gek nog niet. En maar al te actueel nu Syriërs, Eritreeërs en Afghanen massaal Europa binnentrekken, op zoek naar een beter leven. Mijn leven op zijn beurt, althans het professionele deel daarvan, beweegt zich op de School voor Journalistiek tussen politiek, media en onderwijs. Op al die terreinen tref ik tijdens zo’n crisis graag nuance en een positieve houding, maar ook de erkenning van onontkoombare grenzen en vervelende feiten.

Tussen de extremen in van vreemdelingenhaat of hun omhelzing, ben ik erg voor een ander verhaal. Ik heb het gevoel dat ik niet de enige ben. Toch hoor ik het zelden terug op opiniepagina’s, internet, radio en tv. Ja, er zijn nogal wat minder gefortuneerden dan wijzelf, die graag van onze vrijheid en welvaart komen genieten. Nee, dit zijn niet allemaal – of zelfs niet in meerderheid – zielige vluchtelingen, maar minstens zo vaak consumenten, net als velen van ons, die dus graag erop vooruit gaan zonder bijster veel te hoeven geven.

Nemen we hen allen op, dan gaat dat ten koste van onze rijkdom. Via hogere belastingen, lagere lonen of minder sociale zekerheid. Los van het geld, ontvangen we gasten die soms een verrijking vormen, soms ook een bedreiging. Sluiten we voor hen allen de deur, dan gaat dit ten koste van diegenen die honger en oorlog ontvluchten.

Duivelse dilemma’s waar deze eenvoudige docent natuurlijk ook geen toverstokje voor bezit. Maar een begin is de nuchtere vaststelling dat niet iedereen je even lief is, je niet voor te veel anderen wilt betalen, en je niet eindeloos vreemdelingen in je huis kunt opnemen. Zeker niet als dat huis, of die school, aan de krappe kant is. Maar daarover later meer.