Hoe meet je het nut van onderzoek? Niet door klakkeloos octrooien te turven, waarschuwt het Rathenau Instituut. De maatschappelijke waarde van onderzoek kent vele gezichten.
Het toepassen van wetenschappelijke inzichten gebeurt op allerlei terreinen, stelt het Rathenau Instituut. “Voor iedere discipline bestaan geëigende vormen van valorisatie: van octrooien en spin-offs, via advies over nieuwe wetgeving tot het samenstellen van een tentoonstellingscatalogus.”
Daarom moeten beleidsmakers zich niet blindstaren op publicaties of octrooien, vinden de onderzoekers. Ze hebben enkele relevante vragen op een rijtje gezet. Wat willen we bereiken op het gebied van valorisatie? Wat is onze verantwoordelijkheid? Wat zijn onze doelen? Hoe willen we deze verwezenlijken?
Kenniskring
Voor een technische universiteit is het aantal octrooien misschien een aardige indicator, maar zelfs dan blijft het oppassen: zijn twee octrooien beter dan één? Uiteindelijk gaat het erom wat er met die octrooien gebeurt.
Een kenniskring van een hogeschool heeft weer andere doelen. Wat is de missie van een lectoraat? Met hoeveel bedrijven moet het samenwerken? Hoeveel studenten moeten aan dit onderzoek bijdragen, en hoe dan?
Zo opperen ze ook criteria voor een faculteit geesteswetenschappen: kijk naar de samenwerkingsverbanden met musea, bibliotheken, archieven, overheden enzovoorts.
Missie
Eén punt keert in alle gevallen terug: de missie. Als beleidsmakers en wetenschappers eens expliciet formuleren wat hun maatschappelijke missie is, dan wordt het al een stuk eenvoudiger om naderhand te controleren of een onderzoeksproject werkelijk vrucht heeft afgeworpen.
Het onderwerp krijgt internationaal weinig aandacht, aldus het Rathenau. “Buiten Nederland en België is het begrip valorisatie nauwelijks in gebruik. Er zijn daardoor weinig studies over valorisatie.” Het Rathenau Instituut organiseert binnenkort een congres over het onderwerp: de Valorisatieparade.
