Het kabinet komt met forse bezuinigingen op onderwijs en de vraag is hoe onze hogeschool daarop moet reageren. Ad Verbrugge, voorzitter van B.O.N. (Beter Onderwijs Nederland), maakt zich zorgen over deze bezuinigingen en komt in de Volkskrant (12 maart) met zijn observaties:
‘Tussen de jaren 1980 en 2000 is de bureaucratie in het hbo met 81 procent toegenomen. Rondom het normale onderwijs heeft zich een schil gevormd van raden, bestuurders, managers, coördinatoren, onderwijskundigen etc. die veel geld kost. Uit recent onderzoek onder elf grote hbo-instellingen blijkt, dat van het personeel op een hogeschool gemiddeld 57 procent geregistreerd staat als docent. Maar het werkelijke percentage docenten ligt een stuk lager, omdat velen van hen geen onderwijs geven of daar niet direct mee bezig zijn. Ze zijn teamleider, coördinator, kwaliteitszorgmedewerker, voorlichter etc.
Welk deel van het hogeschoolbudget wordt daadwerkelijk besteed aan de directe onderwijsactiviteiten door docenten, zoals het voorbereiden van lessen en het nakijken van werkstukken en tentamens (het primaire proces)? Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat dit zo’n 25 procent is. Dan heb je als hogeschool natuurlijk ook gebouwen nodig en dat beslaat bij veel instellingen zo’n 15 procent van het budget. Dan blijft er dus 60 procent van het budget over!
Miljoenen daarvan worden uitgegeven aan onderzoeksactiviteiten, waarvoor hogescholen nauwelijks worden bekostigd en waarvoor de middelen onttrokken worden aan het primaire proces: het verzorgen van onderwijs. Ook moeten miljoenen worden geïnvesteerd om het opleidingsniveau van docenten te repareren, omdat een groot deel van de aangestelde docenten niet academisch geschoold is. Een gedeelte van de overhead op scholen is het gevolg van regelgeving door de overheid; de geldverslindende accreditatieprocessen zouden vervangen moeten worden door eenvoudige toetsen op onderwijskwaliteit. Zo zou een deel van het onderwijs getoetst kunnen worden met centrale examens.’
Volgens Ad Verbrugge zou de overheid meer moeten toezien op de besteding van het hogeschoolbudget en het deel daarvan, dat aan onderwijs moet worden uitgegeven.
Ik denk ook dat we juist nu meer geld in het primaire proces moeten stoppen. De gedeelde laatste plaats in het studentenonderzoek lijkt een duidelijke aanwijzing. Als docenten meer tijd krijgen voor die zaken, waar studenten echt wat aan hebben, dan zal dat waarschijnlijk rendement opleveren. Binnen vele opleidingen zijn serieuze initiatieven ontstaan ter verbetering van de onderwijskwaliteit; zonder extra middelen blijft verbetering lastig te realiseren. We hebben geweldige docenten! Geef ze de tijd, die nodig is voor het primaire proces. Weg met die rode lantaarn!
