Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over de impact van langdurig leiderschap en Jan Bogerd.
Nog voordat we platgebombardeerd werden met leiderschapscursussen, was ik al geïnteresseerd in leiderschap. In 1977 schreef ik een serie interviews met de directeuren van muziekmaatschappijen in een muziekvakblad. Het ging over de markt en hun visie daarop, niet over integriteit, authenticiteit en hun competenties als leider of baas.
De laatste vijftig jaar is aandacht voor leiderschap terecht gestegen. De rol van leider is niet alleen belangrijk voor een onderwijsinstelling, bedrijf, maar ook voor een land. Vorig jaar verscheen een jaar lang een wekelijkse rubriek in Het Parool met interviews met directeuren van bedrijven.
In NRC bespraken Hugo Logtenberg en Thijs Niemantsverdriet afgelopen week het onlangs verschenen boek Voorlichting loopt met u mee tot het ravijn van oud-Kamerlid Ybeltje Berckmoes. Volgens haar is de VVD uitsluitend gericht op het behoud van de macht. Beide journalisten vinden de transformatie van VVD tot machtsmachine niet uniek, want het gebeurde ook bij de PvdA onder Wim Kok en bij het CDA van Ruud Lubbers en Jan Peter Balkenende.
Het is niet voor niets dat in vele grondwetten van landen verankerd is dat een president maar twee ambtstermijnen achter elkaar mag regeren. Het lijkt onontkoombaar dat het lang hebben van macht mensen verandert. Het vreemde is dat onderdanen er schouderophalend niets aan doen. En als men er wel iets aan wil veranderen, lijkt de machthebber onaantastbaar.
Als je ‘leadership’ typt op de website van de onlineboekwinkel Barnes & Nobles krijg je 19.354 resultaten, doe je hetzelfde bij YouTube is dat aantal zelfs 6.170.000. Amar en Hlupic (2015) deden een beperkt onderzoek in academische databases met het woord ‘***leadership’ in de titel of in de samenvatting van academische artikelen en vonden er meer dan duizend.
Wat hebben de Cubanen eraan gehad dat Fidel Castro, met al zijn goede bedoelingen, bijna vijftig jaar de touwtjes in handen had? Of neem de 93-jarige verzetsstrijder Mugabe, die in vier decennia Zimbabwe te gronde richtte. Of de twintig jaar jongere Oegandese leider Museveni, die de grondwet wil wijzigen om nog een regeringsperiode aan de macht te blijven. En de corrupte Zuma in Zuid-Afrika die maar niet van zijn pluchen stoel af wil.
De impact van leiders kan enorm zijn. De ruimte van deze column is te klein om het over de macht van Kim Jong Un en Donald Trump te hebben. Maar hoe staat het eigenlijk met de macht van Jan Bogerd, die van docent, directeur van de FEM, nu voorzitter is van het college van bestuur?
