Samenwerking met Fysiotherapie, Verpleegkunde en Social Work. Dat is een belangrijk element in de plannen voor de HU Klinieken Nieuwe Stijl. De Klinieken moeten meebewegen met de veranderingen in de zorg en welzijn, vindt instituutsdirecteur Judith Smit.
Zo’n 10.000 tot 15.000 patiëntcontacten met mensen uit Utrecht en omgeving vinden jaarlijks in de HU Klinieken plaats. Op de benedenverdieping van de Bolognalaan 101 is daarvoor sinds jaar en dag een speciale vleugel ingericht.
Iedereen kan er terecht voor huidtherapie, logopedie, kunstgebit, brillen en contactlenzen. Studenten van de opleidingen Huidtherapie, Logopedie, Mondzorgkunde, Oogzorg (Optometrie en Orthoptie) en Tandprothetiek staan voor de patiënten klaar. Docenten van de opleidingen zorgen voor deskundige begeleiding.
Aangepaste vorm
Maar mogelijk zal de HU in de toekomst het pand aan de Bolognalaan afstoten. Waar moeten de HU Klinieken dan naartoe? En blijven ze in deze vorm bestaan? Judith Smit, sinds november 2018 directeur van het Instituut voor Paramedische Studies, laat daar geen misverstand over bestaan. ‘De HU Klinieken blijven’, zegt ze ferm. Om eraan toe te voegen: ‘Bij voorkeur in een grootsere, aangepaste vorm.’ Volgens haar kunnen ze nog minimaal drie jaar op deze plek blijven.
De afgelopen periode is er flink nagedacht en gesproken over de toekomst, uitmondend in een strategiesessie ‘Next Step HU Klinieken’ in maart. Daar is de ‘herpositionering’ van de Klinieken gepresenteerd aan insiders en buitenstaanders. De HU Klinieken Nieuwe Stijl moeten de ‘spil’ vormen van een ‘kennisinfrastructuur’ waarin onderwijs, onderzoek en praktijk zijn verbonden, staat in een brochure.
Kosteloos geholpen
De HU Klinieken vormen een belangrijk onderdeel van de opleidingen. Het is zogezegd een win-winsituatie. Patiënten uit de omgeving zijn erbij gebaat: zij krijgen kosteloos hulp, terwijl studenten er praktijkervaring opdoen. Maar de zorgsector is flink aan het veranderen en de HU Klinieken zijn aan vernieuwing toe, betoogt instituutsdirecteur Smit.
‘Wij moeten ons anders voorbereiden op het beroep van zorgverlener’
Denk aan de steeds duurder wordende zorg, de tekorten aan personeel, de overtuiging dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig dienen te wonen. ‘En waar het ook om gaat: zitten ze goed in hun vel? Hoe staat het met hun welzijn, zingeving, zelfredzaamheid, eenzaamheid? ‘Dat betekent dat wij ons als professional anders moeten voorbereiden op het beroep van zorgverlener.’
Realistischer maken
Dat heeft zijn weerslag op de HU Klinieken. De onderwijsprogramma’s zijn lange tijd het uitgangspunt geweest. Smit: ‘We doen bijvoorbeeld veel onderzoeken bij patiënten omdat studenten dit moeten van het curriculum. Maar die zijn niet altijd nodig bij alle patiënten. We kunnen de praktijk realistischer maken door alleen de noodzakelijke onderzoeken te doen.’
Daarbij is ‘interprofessioneel’ het adagium: zorg en welzijn moeten meer samenwerken. Ze ziet graag samenwerking met bijvoorbeeld Fysiotherapie en Verpleegkunde maar ook met het domein Social Work. Iemand die klachten heeft over een knie kan ook gebukt gaan onder schulden, of eenzaam zijn. ‘Als we meer naar de complete mens kijken, moeten we die opgeknipte beroepen waartoe wij opleiden meer met elkaar in verbinding brengen. Dat kan heel goed in onze Klinieken’, zegt zij.
Weinig onderzoek
Daar komt bij dat er weinig wetenschappelijk praktijkgericht onderzoek plaatsvindt in de Klinieken. De lectoren van het Kenniscentrum Gezond en Duurzaam Leven benutten de data van de Klinieken nog te weinig. ‘We zouden er meer mee kunnen doen’, is de overtuiging van Smit. ‘Je plaatst het onderwijs dan dichter bij de praktijk waardoor studenten beter onderwijs krijgen.’
‘We willen dichter bij de burger staan en zorg en welzijn in de wijk aanbieden’
Naast een nieuwe impuls voor de Klinieken wil het Instituut voor Paramedische Studies de vleugels uitslaan. ‘We willen dichter bij de burger staan en zorg en welzijn in de wijk aanbieden’, zegt de instituutsdirecteur. Nu al verzorgt het instituut health checks op locatie. En verschillende opleidingen nemen allerlei initiatieven in de stad en omgeving. Die willen ze eerst inventariseren. ‘We zijn nog aan het zoeken hoe we dat het best kunnen doen’, zegt ze. ‘Het idee verkeert nog in een pril stadium maar maakt wel onderdeel uit van het concept.’
Experimenteren
Ook wil het instituut experimenteren met een zorgverblijf. Hier verblijven mensen die gezond genoeg zijn om ontslagen te worden uit een ziekenhuis maar die thuis te weinig zorg kunnen krijgen. Veel verpleegtehuizen zijn inmiddels gesloten en commerciële zorghotels springen in dit gat. Smit wil niet dat de opleiding zo’n instelling zelfstandig exploiteert, maar ze wil aanhaken bij bestaande initiatieven. Een haalbaarheidsonderzoek staat in de steigers.
In hoeverre leidt dit nieuwe elan tot veranderingen binnen het onderwijs? Moeten de curricula allemaal op de schop? ‘Nee, zo werkt dat niet’, zegt Smit. Ze hoopt dat opleidingen geleidelijk aan elementen in het onderwijsprogramma opnemen. ‘Opleidingen kunnen er in de loop van de jaren ingroeien.’
