De Kiesvrouwen, vier studenten aan de Universiteit Utrecht, hebben een show bedacht om hun medestudenten lekker te maken voor de Europese verkiezingen. Gedurende vijf maanden hebben ze zich voorbereid en vanavond is het zover. In een uur tijd proberen ze een uitverkochte Winkel van Sinkel uit te leggen waar de verkiezingen nou eigenlijk over gaan. Trajectum probeert het in 850 woorden na te vertellen.
De avond start met de belofte: aan het eind van dit programma weet je wat je zult stemmen. En: je hoeft de keuze niet in je eentje op je studentenkamertje te maken. Hoe gaan ze dat waar maken?
‘Wil je zelf een wet bedenken? Dat kan’
Dat begint met een serieuze brok informatie, in jip-en-janneketaal . Over de plenaire zaal van Brussel, waar maar liefst 751 mensen vergaderen. Over Rutte, die in de Europese Raad zit en samen met Macron en Merkel de koers bepaalt. In de Europese Commissie zitten 28 mensen, onder wie Frans Timmermans, die ons dagelijks leven bepalen door wetten aan te dragen. En de Raad van Ministers stemt over die wetten.
Wat wij moeten doen, is stemmen op het Europees Parlement. Onder de 751 leden bevinden zich 26 Nederlanders, verdeeld over verschillende fracties: liberaal, progressief, groen, noem maar op. En er volgt nog meer informatie. Over VVD en D66 die bij elkaar zitten in het Europese Parlement en GroenLinks bij Die Grünen van Duitsland. Wil je trouwens zelf een wet bedenken? Dat kan, maak dan een burgerinitiatief, net zo gemakkelijk.
Dan begint de ‘live kieswijzer’. Over de drie thema’s migratie, economie en milieu. Serieuze uitleg volgt. Maar ook hier: teruggebracht tot hapklare brokken.
‘Hoeveel denk je dat de Europese Unie kost? 20 miljard of meer? ‘
Bij migratie, zo laten de dames weten, gaat het om twee dingen: alle partijen zijn voor opvang buiten Europa, behalve GroenLinks en Volt. En dan is er nog iets: als de migranten in Europa komen, bestaat de ‘verplichte verdeling’. Dat betekent dat ieder land zijn deel van de migranten moet opnemen. D66 is daar een voorstander van en vindt dat als Polen weigert dat deel op te nemen een boete moet krijgen. De PvdA vindt van niet: als Polen geen draagkracht heeft om migranten te ontvangen moet je het land daar ook niet toe verplichten.
En zo leidt de groep ons stapsgewijs door de thema’s. Na migratie volgt economie, met als openingsvraag: hoeveel denk je dat de Europese Unie kost? 20 miljard of meer? Iedereen in het publiek steekt zijn vlaggetje omhoog: het kost ongetwijfeld meer. Het antwoord is echter 7 miljard. De Europese Unie kost ons allemaal omgerekend 74 cent per dag. En daar krijgen we de helft weer van terug door subsidies als de Erasmusbeurs en zonnepanelen.
‘…dát is niet eerlijk, vinden partijen als de SP en de PvdA’
Ze doen hun best om het onderwerp ‘Europese winstbelasting’ sexy te maken door ‘Annie’ te introduceren. Annie heeft een winkel geopend: de Action. Ze is dol op prulletjes en verkoopt ze goed. Voor haar winkel in Nederland draagt ze aan het eind van het jaar 20 procent belasting af. Voor haar winkel in Ierland is dat 12,5 procent. Maar dát is niet eerlijk, vinden partijen als de SP en de PvdA. Alle bedrijven in Europa moeten dezelfde hoeveelheid belasting betalen, vinden zij. Dat geldt ook voor Amerikaanse multinationals als Facebook en Google. ‘Onzin’, zegt de VVD: ‘Als wij in Nederland een ‘prettig vestigingsklimaat’ hebben voor die bedrijven is dat goed voor onze werkgelegenheid en moeten we dat niet verpesten door ze weg te jagen met teveel belasting.’
Wat volgt is een absurd liedje van drie jongens over Annie’s Action met als refrein ‘Home is where the heart is.’ Het publiek ligt dubbel en reageert met het grootste applaus van de avond.
Het belangrijkste thema bewaren ze voor het laatst. Het klimaat is volgens de Kiesvrouwen voor de meeste mensen een reden om te gaan stemmen. De Europese Commissie heeft twee doelstellingen: vóór 2020 moet 20 procent van de energie duurzaam worden opgewekt. Voor 2050 willen ze een CO2 uitstoot van 0 procent. De Partij voor de Dieren is ambitieuzer: zij willen in 2040 al CO2-neutraal zijn. GroenLinks wil een CO2-belasting voor bedrijven en in 2030 alle kolencentrales gesloten hebben. PvdA wil een klimaatfonds waarmee mensen die hun baan kwijtraken door milieumaatregelen gecompenseerd worden. D66 wil geen financiële offers van bedrijven, maar juist subsidies voor groene projecten. VVD en CDA willen ook graag verduurzamen, maar binnen een ‘reëel tijdsbestek’.
Er volgt een dansje tussendoor en dan moet het publiek de volgende vraag beantwoorden: hoeveel procent van de wetten komt uit Europa? Het antwoord is 80 procent. Verbazing alom.
De Kiesvrouwen sturen ons naar huis met de volgende vraag: wil je de Europese Unie als broer (zoals D66 en GroenLinks), als leuke nicht (VVD, CDA), als dochter van de vriendin van je moeder (PvdA, SP) of als een volslagen onbekende (FvD, PVV)?
En het zouden de kiesvrouwen niet zijn als ze aan het eind niet zongen:
‘Vrouwen in de Unie voor 50 procent; stem dan dit keer eens niet op een vent!’
- De podcast van De Kiesvrouwen ‘De Race om Europa’ is online te beluisteren en morgen is de podcast release party in Amsterdam.
