Bij de les

De studiehandleiding: draak of…

Medewerkers van De Docentenacademie voor effectief onderwijs geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten, over de zoektocht naar passende opdrachten bij passende leerdoelen.

Het studiejaar loopt alweer tegen het einde. Het is de tijd om je onderwijs voor het nieuwe studiejaar klaar te zetten. Het herzien of bijstellen van de handleiding is één van de klussen. En als je voor volgend jaar een hele nieuwe cursus hebt ontwikkeld dan hoort daar natuurlijk ook een hele nieuwe handleiding bij. Een leuke en uitdagende klus?

‘Ze worden niet gelezen’. Dat is het meest gehoorde commentaar van docenten over de studiehandleidingen. Dat verbaast ons niet. Ten eerste vinden we de meeste handleidingen onaantrekkelijk om te lezen door onpersoonlijk, wollig taalgebruik en de vele passieve constructies. Ten tweede wordt alle informatie uit de handleiding vaak nog eens verteld in de eerste les. Tsja, wat is dan nut en noodzaak voor studenten om de handleiding te lezen?

Hoe maak je van de handleiding een belangrijk document dat ook lezenswaardig is? De belangrijkste twee criteria voor een goede studiehandleiding zijn:

  1. Volledig en duidelijk

Bevat de handleiding alle noodzakelijke informatie voor de student waarmee hij de cursus kan doorlopen en is deze informatie transparant? Dit is ook het belangrijkste criterium waarop de Examencommissie de handleidingen toetst. Het betekent dat de volgende elementen in ieder geval erin moeten zitten: relatie met de beroepspraktijk en met het curriculum, competenties en leerdoelen, toetsing en beoordeling, opzet cursus, hulp en begeleiding, studiebelasting en literatuur. De kwaliteit van de beschrijving van deze onderdelen dient eenduidig en helder te zijn en dus niets aan de interpretatie van de student over te laten.

Nu kan een handleiding best voldoen aan criterium 1, maar dan kan het nog een weinig toegankelijk document zijn. Laat je handleiding ook goed scoren op criterium 2.

  1. Aantrekkelijk

We geven je drie tips om jouw handleiding aantrekkelijker te schrijven:

  • Heet de studenten welkom in jouw cursus. Dit is de start van goed gastheerschap. Maak ze enthousiast voor jouw product.
  • Schrijf persoonlijk. Spreek de studenten aan in de tweede persoon (‘je’) in plaats van ‘de student’ of gebruik ‘jouw opleiding’ in plaats van ‘de opleiding’. Je voelt je als student hierdoor veel meer aangesproken. Spreek zelf ook in de eerste persoon in plaats van onpersoonlijk, dus ‘wij’ en ‘onze opleiding’.
  • Schrijf actief. ‘Deze cursus wordt gevolgd in lesblok B’ wordt dan ‘Je volgt deze cursus in lesblok B’. Een tip: kijk naar alle zinnen waarin je ‘door’ gebruikt en voer de persoon als actief handelende persoon op. Voorbeeld: ‘daarnaast zijn er huiswerkopdrachten die door de student zelfstandig uitgevoerd worden’ dit wordt dan ‘daarnaast zijn er huiswerkopdrachten die je zelfstandig uitvoert’. Dit leest prettiger en bovendien ben je korter en duidelijker.

Of je nu een handleiding in print of voor een digitale omgeving moet maken, de criteria blijven geldig. En wil je zeker weten hoe jouw handleiding overkomt, laat hem dan door een student becommentariëren. Succes gegarandeerd!

Wil je zelf meer variëren in je les? Meld je nu aan voor de training ´Full speed aan de slag, over activerende werkvormen´. Start dinsdag 5 september. Meer weten? Ga naar www.dedocentenacademie.nl