Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over lectrixen, directrices en meesters.
Katja Schuurmans vond op 21-jarige leeftijd dat ze te plat was van voren en liet voor achtduizend gulden implantaten plaatsen. Ze heeft er geen dag spijt van gehad, las ik bij de afhaalchinees. Vrouwelijke vormen zijn aantrekkelijk voor mannen en voor vrouwen die op hetzelfde geslacht vallen. Jonge meisjes bekijken zichzelf regelmatig in de spiegel om te zien of er welvingen rond de tepels verschijnen. Maar over deze vrouwelijke vormen wil ik het niet hebben, want die zullen altijd blijven bestaan.
Wel over de verdwijnende vrouwelijke vormen in onze taal. Niet alle beroepen hebben een vrouwelijke vorm. Bijvoorbeeld onderwijsmanager, terwijl de voorloper daarvan, teamleidster, wel bestond. Maar dat zag je op niet één HU-visitekaartje staan, alleen teamleider. Aan de naam kon je dan meestal zien of het om een man of vrouw ging, of ze moeten toevallig Daan of Kees heten.
Ik vind het jammer dat onze kranten steeds minder de vrouwelijke vorm hanteren, terwijl die het lezen makkelijker maakt. De Ajaxvrouwen zijn op weg naar de titel. En Het Parool schrijft dan over de spelers Daphne Koster, Petra Hogewoning en Anneke Hoogendijk. Gelukkig had de Gooi- & Eemlander het wel over de jonge handbalster Nyncke de Groot die van Denemarken nu als prof naar Hongarije verhuist. Maar het woord verslaggeefster kom je niet meer tegen.
Alle beroepen eindigend op -eur hadden een vrouwelijke vorm eindigend op -ice. Hoe normaal was het vroeger om te zeggen dat er een conductrice op de tram zit. Net zoals acteur en actrice. In de Volkskrant lees je over de acteurs die spelen in Mulisch’ Twee vrouwen en over de regisseur Simone.
We zijn alweer gewend aan de informateur Edith Schipper. Op de HU heb je alleen maar lectoren, terwijl er echt wel enkele lectrixen tussen zitten. En wat te denken van de twee directeuren van de vier nieuw gevormde kenniscentra, Lia van Doorn, kenniscentrum Sociale Innovatie en Gerrita van der Veen, kenniscentrum Economisch sterke en creatieve stad?
Er zijn wel beroepen die alleen een mannelijke vorm hebben, zoals minister of dj, omdat het beroep ooit alleen door mannen werd uitgeoefend. Ik vind het omgekeerde emancipatie om aan te nemen dat de vrouwelijke vorm de status van het beroep verlaagt: iemand is directrice van een kostschool en directeur van een multinational (een voorbeeld uit Onze Taal).
NRC schreef onlangs dat Wiebeke Mechau een opleiding deed tot onderwijzer en kunstenaar. Hoe lang duurt het voordat kinderen op de basisschool niet meer zeggen juf Wiebeke maar meester Wiebeke?
