Felix en Marja lopen zondag 12 november in de klimaatmars mee. De HU-medewerkers vinden dat hun college van bestuur openlijk steun aan de mars moet betuigen. ‘Onderwijs moet vooroplopen, niet achter de feiten aan.’
In het blok Onderwijs en Onderzoek van de klimaatmars lopen, naast onder andere Hogeschool van Amsterdam en Saxion, negentien afgevaardigden van de HU mee. Onder hen Felix van Vugt (docent lerarenopleiding), en Marja Exalto (onderzoeker bij lectoraat Procesinnovatie & Informatiesystemen). Als het aan hen ligt, komen er nog veel meer bij, mét de publieke steun van het college van bestuur.
Waarom willen jullie dat de HU meedoet?
Felix van Vugt: ‘Het ontbreekt bij veel mensen nog aan kennis over de klimaat- en ecologische crisis. Er is een gedragsverandering nodig en onderwijs speelt daarin een belangrijke rol. Dat moet jongeren voorbereiden op de toekomst.’
Marja Exalto: ‘We hopen dat de besturen van het onderwijs zich gaan uitspreken en daarmee aan docenten en onderzoekers laten zien dat klimaatrechtvaardigheid een belangrijk onderwerp is. Ik vind het onderwijs ontzettend stil. Vroeger liep het voorop bij belangrijke maatschappelijke veranderingen. Denk aan de protesten tegen de atoombom. In het onderwijs vond de vernieuwing plaats, daar merk je nu weinig van.’
Nu komt de verandering van ons, van onderop
Willen jullie de klimaatcrisis ook in het curriculum?
Van Vugt: ‘Zeker. Vorig jaar schreven 45 docenten van 21 instituten een brandbrief aan het bestuur met de boodschap: duurzaamheid moet in de kern komen van alle vakken. Op dit moment bestaan er namelijk studenten die gedurende hun hele opleiding nooit met de klimaatcrisis te maken krijgen. Het college van bestuur heeft die brief serieus genomen en er zijn twee gesprekken uit voortgekomen. De conclusie daarvan was: duurzaamheid moet in het verplichte curriculum van alle opleidingen. Het zou mooi zijn als dat college zich nu ook publiekelijk uitspreekt over het belang van duurzaamheid, door mee te lopen met de klimaatmars. ’
Exalto: ‘Nu komt de verandering van ons, van onderop. Er zijn zo’n 320 collega’s lid van de SDG-community. Dat is dus ongeveer 10 procent van het personeel die zich bezighoudt met de duurzame ontwikkelingsdoelen. Die urgentie zou vanuit het bestuur moeten komen.
Het cvb moet overdragen aan collega’s en studenten wat ze, gezien de klimaatcrisis, van iedereen verwachten. Zij dienen de norm te stellen. Want nu zijn er nog veel collega’s en studenten die de hele klimaatcrisis van zich af laten glijden. Daarom heb je naast mensen zoals Felix en ik ook aandacht van bovenaf nodig.’
Van Vugt: ‘Het gaat er niet om een kant te kiezen, of een politiek standpunt, maar om de erkenning van de wetenschap over klimaatverandering. Zou het college van bestuur zich alsjeblieft verder willen uitspreken in het publieke debat, en tegenover haar eigen medewerkers over dit onderwerp? Wij verlangen naar de bijdrage van de academische gemeenschap in deze essentiële transitie.’
Op de keper beschouwd scoren we matig
Behalve het curriculum en zich publiekelijk uitspreken, wat moet de HU volgens jullie nog meer doen?
Exalto: ‘Er wordt op dit moment met grote vervuilers samengewerkt. Dat moet anders.’
Van Vugt: ‘Dat kán ook anders. De VU, UvA en UU zijn duurzame voorlopers, die hebben zich uitgesproken over met wie ze wel en niet samenwerken. En ze hebben daarvoor goede kaders opgesteld.’
Goede voorbeelden zijn er volgens jullie dus al. Welke tegenargumenten heeft het college van bestuur dan?
Van Vugt: ‘Tijdens een bijeenkomst over duurzaamheidsonderwijs zei de voormalige voorzitter van het cvb: “Het gaat er niet alleen om wat je zegt op het podium, maar vooral om wat je daadwerkelijk doet.”
Ik ben het daar niet helemaal mee eens. Hoewel de investeringen in duurzaamheidsonderwijs lovenswaardig zijn, heb je als HU een invloedrijke positie en met de klimaatmars een uitgelezen kans om je groene handafdruk achter te laten. Je hebt een positie van geloofwaardigheid en autoriteit.
Lector Reint Jan Renes, deskundige op dit gebied, zei het ook tijdens de dag van de duurzaamheid op de HU: je invloedrijke positie komt ook met een verantwoordelijkheid. Ik zou willen dat alle leidinggevenden zijn keynote nog eens bekijken.’
Exalto: ‘Ons college van bestuur vindt dat ze al veel doet. Zij kijkt intern, vooral naar de opleidingen. En ons HU Green Office is een goede start. Maar op de keper beschouwd scoren we matig. Uiting geven binnen het publieke domein hoort er ook bij en niet alleen door docenten en onderzoekers.’
Van Vugt: ‘Erg jammer. Daarom moeten wij als betrokken medewerkers en studenten maar het goede voorbeeld geven, want wij zijn de HU. We gaan graag verder in gesprek met het college en HU-medewerkers en studenten over hoe je je professionele rol kunt verbinden met activisme. Zo organiseert HU Duurzaam Doen samen met de Green Office van de HU op 23 november een Green Talk hierover.’
Woordvoerder Seger Pijnenburg laat als reactie op de oproep van Exalto en Van Vugt namens het college van bestuur weten: ‘In 2018 heeft het cvb zich gecommitteerd aan de Sustainable Development Goals (SDG’s). Er is concrete continue aandacht voor duurzaamheid, in de breedte en diepte van de HU-gemeenschap; in ons ambitieplan, via de expertisegebieden en met de Kennis- en Innovatieagenda’s. Van energietransitie tot kansengelijkheid en emancipatie. Zowel in onze bedrijfsvoering – denk aan de nieuwe reiskostenregeling – als in de ontwikkeling van het onderwijs en onderzoek is het duurzame leiderschap van het cvb voor iedereen te herkennen.‘
