Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site – ook op Tweede Kerstdag. Ditmaal: over oordelen en voorkeuren, Sunny Bergman en mensenrechten.
Religie, huidskleur en afkomst zorgen in toenemende mate voor problemen. Wereldwijd bestaan die problemen al sinds dat er mensen op aarde wonen. Maar doordat we nu binnen een paar minuten op de televisie of op ons mobieltje kunnen zien dat iemand op de Filipijnen wordt doodgeschoten, worden we er met onze neus bovenop gedrukt.
Documentaires laten ons zien hoe schrijnend het er in sommige delen van de wereld aan toegaat.
Sunny Bergman vertelt in haar documentaire ‘Wit is ook een kleur’ dat mensen met een blanke huid bevoorrecht zijn. Dat zit er al van jongs af in, illustreert ze met een meer dan een halve eeuw oude Amerikaanse poppentest. Dat is een beetje flauw, maar ze heeft zeker gelijk dat er ongezonde voorkeuren bestaan. Het blijkt bijvoorbeeld vaak moeilijker om aangenomen te worden met een Arabische dan met een Nederlandse naam.
Hoe lang heeft het geduurd voordat wij het gewoon vonden dat we collega’s kregen met namen als Da Silva, Cohen, Tan, Tahamata, Horvath. En wat vind je van Penseel? Namen geven afkomst aan: Nguyen (Vietnam), Yildiz (Turkije), Sardjoe (Hindoestaans Suriname), Hadziarapovic (Bosnië), El Hamdaoui (Marokko), Ritsma (Friesland). En wat dan nog? Leuk om over te praten en verder zou het niets moeten uitmaken.
Wat zou het heerlijk zijn als we in de hele wereld dezelfde normen en waarden hebben. Een goed begin is om te leven met de overtuiging dat ieder mens gelijke rechten heeft. In 1948 nam de Verenigde Naties de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) als resolutie aan. Toch heeft dit de oorlogen in de wereld niet kunnen uitbannen.
Hoe beoordeel jij collega’s of studenten op de HU? Op basis van hun religie, huidskleur, afkomst? Of zijn er andere criteria? Rapper Typhoon zocht de publiciteit over de verkeerde eerste-indruk-selectie. Daarover schreef Malcolm Gladwell in 2005 het boek ‘Blink’. Hoe komt het dat jij iemand op ’t eerste gezicht wel of niet aardig vindt? Degenen die snel de juiste beslissing nemen, zijn degenen die in een oogopslag de variabelen die er toe doen de revue laten passeren en beslissen. Gladwell beschrijft in 287 pagina’s onderzoeken en geeft voorbeelden hoe snel wij onbewust kiezen.
Door al die aandacht zijn we ons ervan bewust dat we onbewust nog wel eens over de schreef gaan.
Maar krijgt het lievelingetje van de juf echt meer privileges? Zijn docenten wel objectief in hun beoordeling, hebben ze voorkeuren? Natuurlijk hebben ze voorkeuren. Maar stop met discrimineren, op welke gronden dan ook.
