‘Het is gewoon gore rotzooi, die wetgeving gaan we natuurlijk nooit veranderen’, zei premier Mark Rutte in gesprek met VICE over XTC. Woorden als ‘rotzooi’ en ‘troep’ komen vaak uit de monden van politici als het om harddrugs gaat. Die anti-campagne ten spijt, blijkt dat jongeren volop middelen als XTC en ketamine gebruiken als partydrug. Oók studenten op de HU. ‘Het is mainstream geworden.’
Zijn eerste XTC-pilletje nam Commerciële Economiestudent Emiel* toen hij 21 jaar was. Hij wil alles een keer geprobeerd hebben– tot op zekere hoogte, drugs spuiten of roken, daar blijft hij ver van. ‘Nu komen de zomermaanden vol festivals eraan, dan wil het wel. Ik heb veel gedaan: XTC, 2CB, pep, cocaïne en ketamine. Vroeger bleef het bij één pilletje, maar tegenwoordig gebruik ik wat vaker verschillende dingen door elkaar. Zoals een vriend van mij vaak zegt: combineren is profiteren.’
Denise*, student Farmakunde, heeft ook meerdere soorten drugs uitgeprobeerd. XTC gebruikte ze al vaker, MDMA, paddo’s en pep probeerde ze eenmalig uit. ‘Ik vind het leuk om dingen uit te proberen. Niet alles hoef ik per se nog een keer te doen, het enige wat ik nu nog doe is af en toe blowen of XTC op een festival.’ Ze ziet het niet als iets dat gerelateerd is aan het studeren zelf, maar iets dat bij festivals of huisfeestjes hoort. ‘De huisfeesten op de IBB (studentencomplex op de Ina Boudier Bakkerlaan, red.) zijn berucht.’
Bewust omgaan met drugsgebruik vindt ze belangrijk. ‘Ik laat het vaak testen en zoek altijd op wat ik heb. Een tijd geleden kreeg ik bijvoorbeeld iets van een vriend. Toen zocht ik het op bij Red Alert (een app van het Trimbos Instituut, red.) en bleek die pil op een zwarte lijst te staan. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat de hoeveelheid werkzame stof te veel fluctueert, wat gevaren op kan leveren bij het gebruik en dat je bijvoorbeeld risico loopt op overdosering.’
‘De truc is: ik stop het in mijn schoen’
Ook Emiel is voorzichtig met drugs, zowel met het gebruik ervan als het naar binnen smokkelen op een festival. ‘De truc is: ik stop het in mijn schoen. Als ik bij een festival binnenkom, kijk ik altijd goed waar de oudere beveiligers staan. Die hele jonge jongens zijn vaak nog heel actief. Het stomme is: die festivals zijn volledig ingericht op drugsgebruik. Overal zijn chillplekken, lampjes en kunst waar je op kunt trippen. Iedereen weet het, die organisatoren komen zelf allemaal uit dat wereldje. Maar ze moeten er natuurlijk goed op letten, je wil geen dealer met honderd pillen binnen hebben. En je moet gewoon zorgen dat je je eigen spullen goed wegstopt.’
Betrapt, en dan?
Toch kan het gebeuren dat je een keer betrapt wordt. Dat is in een land als Nederland niet automatisch het einde van je (nog te beginnen) carrière, maar kan wel degelijk problemen opleveren voor banen waarbij je later een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) nodig hebt.
‘Bij sommige van de grotere festivals is tegenwoordig een zogeheten “wasstraat” aanwezig’, vertelt strafrechtadvocaat Hedwig Tack. ‘Alles wat je aan harddrugs bij je hebt is in beginsel strafbaar, maar er is wel een gedoogbeleid. Als je één XTC-pil, een halve gram harddrugs of 5 milliliter GHB bij je hebt, zal het OM niet tot vervolging overgaan omdat dit onder eigen gebruik geschaard wordt. Maar als je twee pillen bij je draagt en je wordt gepakt, dan heb je al een probleem en kun je de wasstraat in moeten.’
In deze wasstraat staan verschillende containers. In eentje word je bijvoorbeeld verhoord en in een ander wordt de bij jou aangetroffen drugs getest. Naast agenten en (hulp)officieren van justitie zijn er in de wasstraat inmiddels ook advocaten aanwezig. Meestal wordt een zaak afgedaan met een zogenoemde strafbeschikking. Dit is vaak een geldbedrag dat betaald moet worden. Veel festivalgangers denken dat als ze dit bedrag direct betalen, ze van de hele handel af zijn. Maar dat is niet het geval.
Recht op advocaat
‘Veel festivalgangers schrikken zich kapot op het moment dat ze in deze situatie terecht komen. Maar denk nóóit: ik betaal wel snel, dan ben ik er vanaf’, benadrukt Tack. ‘Maak altijd gebruik van je recht op een advocaat. Die kan jou veel beter adviseren en objectief kijken naar wat in jouw geval het beste is om te doen. Veel mensen denken dat ze schuld bekennen op het moment dat ze om een advocaat vragen, maar dat is niet zo. Het is gewoon een kwestie van luisteren naar iemand die jouw rechten beter kent dan jijzelf.’
Met drugs op zak gepakt op een festival: do’s en don’ts
DO
- Zorg dat je weet wat je bij je hebt. Strafrechtadvocaat Hedwig Tack: ‘Vaak wordt er gebruik gemaakt van doorzichtige sealbags met harddrugs. Het is soms lastig om te weten of je 0,5, 0,7 of 1 gram bij je hebt. Zorg ervoor dat je dit wel weet. Dan kom je achteraf niet voor onaangename verrassingen te staan.’
- Vraag altijd om een advocaat. Tack: ‘In de zogeheten piketfase word je kosteloos bijgestaan door een advocaat. Deze wordt dan door de overheid betaald. Mocht je eventueel later moeten voorkomen, dan wordt aan de hand van je inkomen bepaald of je zelf voor de verdere kosten van de procedure opdraait. Met een studenteninkomen zullen de kosten bijzonder laag zijn.’
- Blijf rustig. Tack: ‘Op het moment dat je wordt aangehouden, ben je aangemerkt als verdachte van een strafbaar feit: het opzettelijk (hard)drugs op zak hebben. Vanaf dat moment heb je een zwijgrecht. Begin daarom niet direct te raaskallen, maar hou liever je mond tot je een advocaat hebt gesproken.’
DON’T
- Betaal nooit gauw een boete om van het gedoe af te zijn. Het betalen van een strafbeschikking staat gelijk aan een rechterlijke veroordeling. Hiervan krijg je een aantekening op je justitiële documentatie (in de volksmond: strafblad). Je kunt er altijd nog voor kiezen om de boete te betalen, maar op het moment zelf ben je waarschijnlijk erg geschrokken, mogelijk al onder invloed en overzie je de gevolgen (nog) niet zo goed.
- Als de beveiliger met zijn hand over het hart strijkt, de drugs weggooit zonder het te registreren en jou naar huis stuurt, doé dat dan. Tack: ‘Ga geen stennis schoppen en beschouw dat geld dat je betaalde voor een kaartje als verloren. Denk écht aan de lange termijn in zo’n geval.’
- Neem geen zak pillen of grammen coke mee voor je vrienden omdat zij het niet mee durven te nemen. Jij bent namelijk vervolgens degene met een probleem, een probleem waar jouw vrienden je niet bij kunnen helpen.
Ketamine
Hoewel het voor veel mensen misschien een onbekende wereld is, is de gemiddelde festivalganger geen onbekende in de wereld van harddrugs. Emiel en Denise zijn niet de enige studenten die dit verkennen. Uit cijfers van het CBS blijkt dat ruim één op de tien studenten ooit harddrugs heeft gebruikt. Het gaat met name om XTC: 8 procent van de studenten gaf in 2017 aan daar ervaring mee te hebben. Ook lachgas is populair: 29 procent van de studenten in het hbo of mbo gaf aan ooit lachgas te hebben gebruikt.
Een ander populair middel op feesten en festivals is ketamine. Volgens de NOS neemt de populariteit van dit middel als partydrug toe. Want: ‘Het is makkelijk te krijgen en relatief goedkoop.’ Voor ketamine gelden net wat andere regels dan bijvoorbeeld MDMA of cocaïne: het middel valt nu nog onder de geneesmiddelenwet, en staat nog niet op de opiumlijst. Toch is het bij je dragen van een grote hoeveelheid ‘keta’ strafbaar, omdat je dit niet in voorraad mag hebben zonder de daarvoor vereiste vergunning.
Bonus op een leuk feest
Het gebruik van drugs ‘hoort er een beetje bij’, merkt Emiel op. ‘Iedereen lijkt het wel te doen tegenwoordig, je ziet het steeds meer. Het is iets waar ik wel naar uit kan kijken: een festival, leuke muziek, zonnebrilletje op en dan een pilletje gebruiken. De sfeer is goed, en iedereen let op elkaar.’
Denise beaamt dat. ‘Ook vanuit mijn studie vind ik het interessant om te ontdekken dat je je lichaam zo kunt manipuleren. Het maakt het vooral allemaal heel leuk. Door de MDMA – de werkzame stof in XTC – word je heel blij. Als je een festival al tof vindt, wordt het met een pilletje op allemaal nóg wat toffer. Je wordt er ook socialer van, legt meer contact met de mensen om je heen. Het is een bonus op iets wat al een heel leuk feestje op zichzelf kan zijn.’
*Emiel en Denise zijn niet de echte namen van de geïnterviewde studenten. Namen en leeftijden zijn bij de redactie bekend.
