Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal: over de vraag waardoor je schoolkeuze wordt bepaald.
In Ons Amsterdam lees ik dat het honderdjarige Amsterdams(ch) Lyceum het tweede lyceum in Nederland was, een middelbare school met een gezamenlijke onderbouw voor het gymnasium en de hbs. Een schoolvorm die pas in 1963 officieel werd erkend in de Wet op het voortgezet onderwijs. In de tweede helft van de vorige eeuw begon ik mijn schoolcarrière op het Van der Waalslyceum.
Uit mijn klas gingen toen nog twee meisjes naar diezelfde school. De rest ging naar de mulo, de ambachts- en de huishoudschool. Allemaal in de buurt. Het advies van de onderwijzer, in de bovenbouw zaten toen nog veel meesters, was het belangrijkst. Citotoetsen waren er nog niet. Die kwamen pas halverwege de jaren zestig. Wel hadden veel middelbare scholen toelatingsexamens.
Afgelopen maandag had ik mijn vaste afspraak bij F. Zij is Gambiaanse en spreekt haar lokale taal, Frans, Engels, Nederlands en Papiamento. Alles een beetje. Die laatste taal, omdat ze met haar Nederlandse man een tijdje op Bonaire heeft gewoond. Maar ze kan nauwelijks lezen en schrijven. Dat probeer ik haar bij te brengen. Ze heeft een dochter (J.) die in groep acht zit en die moet kiezen naar welke school ze wil. Ze gaat ’t liefst naar een school in Almere, waar extra aandacht aan sport wordt besteed. Maar het gezin leeft van de bijstand en pa, die in de WAO zit, kan haar niet brengen. Het wordt dus een school dichtbij met een mavo/havo-brugklas, waar een vriendinnetje uit haar klas ook naar toe gaat. J. zal alles zelf moeten doen, want veel steun van haar ouders hoeft ze niet te verwachten.
Een andere ‘klant’ (M.) die ik als vrijwilliger wekelijks bezoek, was ook een analfabeet, oorspronkelijk uit Bosnië. Haar probeer ik eveneens lezen en schrijven bij te brengen. M. loopt al jaren bij een psycholoog, maar heeft als alleenstaande moeder toch haar zoon opgevoed, die na de zomer de overgang van het mbo naar het hbo gaat maken. Hij heeft open dagen bezocht en twijfelde tussen iets in de verzorging of toch iets met rechten. Voorbeelden die je nog steeds om je heen ziet bij achttienjarigen: welke school of opleiding moet ik in hemelsnaam kiezen?
Niet één school is hetzelfde, de overgang van de ene naar de andere school blijft lastig. Hoe is de sfeer, het leertempo, de steun van het thuisfront, klikt het met de medeleerlingen of -studenten en met de leerkrachten? Uitstellen is meestal niet goed, maar voor het kiezen van de juiste school moet je de tijd nemen.
